Lòng tham là nguồn gốc của nhiều sai lầm

 Trong nhiều truyền thống tôn giáo Tây phương, bảy tội lỗi chết người được coi là những hành vi cơ bản mà có thể dẫn đến tội lỗi khác và cuối cùng là sự tách biệt với nguồn sáng tạo tâm linh. Các tội lỗi này không chỉ là hành động cụ thể mà còn là thái độ tâm lý có thể dẫn đến hành vi xấu xa và tự hủy hoại. Chúng được xem là những rào cản trên con đường tiến hóa tâm linh của con người, ngăn cản sự phát triển về mặt đạo đức và tâm linh. Theo quan điểm của Phật Giáo thì những tội lỗi này nói chung chỉ là lòng tham của con người phàm phu mà sinh ra mà thôi. Những tội lỗi ở đây thí dụ như :

– Kiêu ngạo cũng được gọi là tâm hư vinh, là niềm tin quá mức của con người về khả năng của mình, nó sẽ gây nhiễu loạn ý thức của con người.

– Đố kỵ là khát vọng đối với đặc điểm, cá tính, địa vị xã hội, năng lực hoặc hoàn cảnh của người khác.

– Tham ăn là tiêu hao sử dụng quá mức cần thiết, không kiềm chế được.

– Dục vọng là khao khát không tiết chế vào khoái lạc nhục thể của bản thân và của người khác.

– Sân hận là biểu hiện sự thiếu từ bi, trong tâm không thoát ra khỏi tánh hẹp hòi không thể bỏ qua hay tha thứ cho những người không theo ý mình. 

Có câu chuyện sẽ minh họa rỏ hơn về lòng tham:

Xưa kia có một người nông dân nghèo khó. Một ngày nọ, anh ta cứu mạng một con rắn. Để báo đáp, con rắn đồng ý thực hiện mọi yêu cầu của người nông dân. Ban đầu, người nông dân chỉ xin có đủ lương thực, và con rắn lập tức đáp ứng. Sau đó, anh ta đòi làm quan, và con rắn cũng chấp nhận. Lòng tham không dừng lại, người nông dân tiếp tục yêu cầu cho đến khi được làm tể tướng, rồi muốn trở thành hoàng đế. Lúc này, con rắn mới nhận ra: "Lòng tham của con người là không có giới hạn." Cuối cùng, con rắn quyết định nuốt chửng vị tể tướng.

Câu chuyện nhắc nhở chúng ta rằng, lòng tham là nguồn gốc của nhiều sai lầm. Tham lam quá mức có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Câu "mật ngọt chết ruồi" minh họa rõ điều này: những con ruồi vì tham mật ngọt mà cuối cùng chết chìm trong đó. Cũng như vậy, con người có xu hướng không bao giờ thỏa mãn, có một thì muốn hai, có nhiều rồi vẫn muốn thêm. Dục vọng về vật chất, tiền bạc, và quyền lực không ngừng gia tăng, dẫn đến việc mất đi chính mình.

Có người từng nói, lòng tham là một dạng "bệnh tâm thần," một dạng "bệnh khuyết tật". Thật vậy, nó là một loại bệnh lý, một chiếc bình không đáy mà không gì có thể lấp đầy. Cách duy nhất để chấm dứt lòng tham là buông bỏ, từ bỏ những thứ không cần thiết. Chính những ham muốn đó ngăn cản chúng ta đạt được hạnh phúc thật sự và làm chậm con đường đến sự bình an nội tâm.

Lòng tham cũng là nguyên nhân biến con người từ thông minh thành ngu ngốc. Khi lòng tham chiếm lĩnh, ta không còn biết hài lòng với những gì mình đang có, bỏ đi những điều tốt đẹp. Đến khi nhận ra, mọi thứ đã muộn màng, chỉ còn lại sự hối tiếc. Trong quan điểm này, việc nhận thức và vượt qua những tội lỗi này có thể được coi là một phần của hành trình cá nhân hướng tới sự hoàn thiện và giác ngộ. Đây là một quá trình tự khám phá, tự chữa lành và tự cải thiện, nơi mỗi cá nhân có thể học cách sống một cuộc sống có ý nghĩa hơn  vượt lên trên mà nhất là loại bỏ đựoc long tham vốn sẵn có trong mỗi con người.