Sống sao cho hạnh phúc

Hạnh phúc là một khái niệm rất quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Nhưng hạnh phúc không phải là một điều gì đó cố định hay đơn giản, mà là một trạng thái tâm lý phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Một trong những yếu tố đó là cách chúng ta sống và hành xử với bản thân, với người khác và với thế giới xung quanh. Theo đạo Phật, hạnh phúc có liên quan đến luật nhân quả, tức là mọi việc đều có nguyên nhân và kết quả. Nguyên nhân là những gì chúng ta nghĩ, nói và làm. Thân thể của chúng ta là rất quan trọng cho nên giữ gìn thân thể khỏe mạnh cũng chính là làm cho ta hạnh phúc. Đối với đạo Phật thì hạnh phúc được gắn liền với "nhân và quả", nhưng theo khoa học nói cho rốt ráo thì nhân và quả chính là quy luật của vũ trụ. Người Á Đông tuy không phải là cư sĩ hay Phật tử cũng hiểu về luật nhân quả.

Theo ngoài đời thì nhân quả là "lực tác động và phản ứng" và hai cặp này chi phổi tất cả đời sống của chúng ta. Một chiếc lá là nhân rơi xuống và tạo tiếng động cho  bậc thềm. Các bà nội trợ nấu ăn là đang gieo nhân và bữa ăn là quả tạo thành. Trong phòng thí nghiệm những nguyên tắc vât lý chỉ là nhân quả khi phản ứng hóa học chất này tác động là nhân tạo nên một chất khác là quả. Tuy nhiên theo giáo lý đạo Phật thì "nhân quả " còn dạy cho chúng ta một khái niệm khác. Khái niệm này bao trùm tất cả vũ trụ và toàn bộ trong kinh điển phật giáo. Tuy nhiên với một bài viết ngắn này chúng ta tìm hiểu nhân quả chính là suốt cuộc đời của chúng ta chỉ là những ngày tháng không ngừng tạo nên nhân và quả cộng hưởng với nhau.

Từ tham, sân si là cái nhân chúng ta tạo nên cái quả bất thiện đó là làm những nghề nghiệp mà khổ người bao gồm luôn cả các sinh vật như là chim, cá, heo gà vv. Điều này cho thấy bất cứ những việc gì chúng ta từ lời nói hay suy tư làm hại người hay các chủng loại thì chúng ta phải gặp quả nếu không ở đời này thì sẽ trổ quả ác ở đời sau đây gọi là ác nghiệp hay nghiệp bất thiện.

Để đối ngược lại với nghiệp ác đó là nghiệp thiện được sinh ra từ hành động , lời nói , ý nghĩ trong tâm đều được khởi đi từ lòng nhân từ muốn cứu giúp và thương yêu, đem lại niềm vui cho mọi người mọi loài thì đây là thiện nghiệp hay còn gọi là nghiệp lành.

Vậy thì việc thiện và ác thảy đều thông qua 6 căn và 6 trần . Nghiệp thiện là 6 căn thông qua 6 trần bằng tâm lành và nghiệp ác cũng thế cũng đi qua 6 căn và 6 trần bằng tâm bất thiện. Tất cả các hành động sẽ để lại hậu quả cho đời sau kiếp khác.

Để sống theo luật nhân quả, chúng ta cần tuân thủ các nguyên tắc đạo đức và lương tâm, không làm hại hay gây khổ cho bất kỳ ai hay bất kỳ loài nào. Chúng ta cũng cần phát triển các phẩm chất tích cực như từ bi, trí tuệ, kiên nhẫn, can đảm, tự trọng . Bằng cách này, chúng ta sẽ tạo ra nghiệp thiện hay nghiệp lành, là nguồn gốc của hạnh phúc. Ngược lại, nếu chúng ta để cho lòng tham, sân si, dục vọng chi phối hành vi của mình, chúng ta sẽ tạo ra nghiệp ác hay nghiệp bất thiện, là nguồn gốc của khổ đau.

Hạnh phúc chính là 6 căn biết 6 trần như ý còn đau khổ cũng chỉ là 6 căn biết 6 trần bất toại. Đây chính là công thức mà những người phật tử sơ cơ bắt buộc phải ghi nhớ. Do thói quen nhiều đời mà chúng ta có khuynh hướng sống ác nhiều hơn thiện. Chúng ta chỉ cần nhìn lại bản thân của chúng ta trong một ngày đã có bao nhiêu ý niệm không tốt nảy sinh trong lòng đơn giản như thích ăn một món ngon hay mặc một bộ y phúc đẹp hoặc khi thấy một con ruồi bay vo ve trước mặt là liền cầm gậy đập ruồi giải quyết liền. Trừ khi đến lúc ngủ có bao nhiêu giây phút chúng ta nghĩ đến ngưòi khác và muốn họ được hạnh phúc như ta.

Sống sao cho hạnh phúc không phải là một câu hỏi dễ trả lời, mà là một quá trình không ngừng học hỏi và rèn luyện. Chúng ta không thể mong đợi hạnh phúc xuất hiện một cách tự nhiên hay bất ngờ, mà phải tự tìm kiếm và tạo dựng nó bằng chính sức lực và ý chí của mình. Hạnh phúc không chỉ là mục tiêu cuối cùng của cuộc sống, mà còn là động lực để chúng ta sống tốt hơn và ý nghĩa hơn.