Đừng để hạnh phúc bị lãng quên

Hành trình tìm kiếm hạnh phúc của chúng ta có thể được ví như một hành trình trên trục ngang với vô số điểm đến. Khởi đầu tại điểm A và hướng đến điểm B, nơi mà ta có thể ước muốn đạt được một chứng chỉ Master. Tuy nhiên, khi đã đến B, ta lại cảm thấy nó không mang lại hạnh phúc thực sự, vì vậy ta tiếp tục tìm đến C, cho rằng việc kết hôn với người mình yêu mới là hạnh phúc chân chính. Nhưng chẳng bao lâu sau, ta nhận ra vẫn còn thiếu vài điều kiện nữa để cảm nhận được hạnh phúc trọn vẹn, và có một đứa con xinh xắn mới thực sự là một gia đình hạnh phúc, vì thế ta lại hy vọng ở D.

Ta tiếp tục không an tâm, đặt ra thêm những điều kiện mới như sở hữu một căn nhà lớn, một chiếc xe hơi đời mới, một tài khoản ngân hàng với số dư khổng lồ, hay một vị trí quyền lực được bạn bè kính nể... để đảm bảo hạnh phúc dài lâu. Và như thế, ta cứ lao đi, từ điểm E đến F, rồi G..., nhưng tại mỗi điểm đến, cảm giác hạnh phúc chỉ đến một cách ngắn ngủi. Vài tuần, vài tháng sau, ta lại khao khát những điều kiện hạnh phúc mới. Đôi khi, ta còn tự hỏi liệu hạnh phúc thật sự có nằm ở cuối trục ngang này không.

Cuối trục ngang chính là cuối cuộc đời. Ai dám nói rằng chỉ khi đến cuối đời, ta mới có thể chạm vào hạnh phúc thực sự? Nhưng nếu đúng là như vậy, thì chẳng phải cả cuộc đời ta đã uổng phí khi không ngừng phấn đấu, hy sinh để chỉ được hưởng hạnh phúc trong một khoảnh khắc ngắn ngủi sao?

Thực ra, hạnh phúc hiện diện ở mọi điểm A, B, C, D cho đến X, Y, Z. Giá trị hạnh phúc ở mọi nơi, mọi lúc đều giống nhau về bản chất, nghĩa là A=B=C…=Z. Nhưng làm sao ta biết được điều này khi ta luôn bị thúc đẩy bởi động cơ "bỏ hình bắt bóng" – một thói quen cố hữu của con người?

Chính vì bị mắc kẹt trong những ước mơ chưa đạt được mà ta không thể tận hưởng những hạnh phúc lớn lao ngay trước mắt. Liệu ta có chắc rằng khi đạt được những ước mơ đó, ta sẽ hoàn toàn hạnh phúc? Chúng ta chỉ đang dự đoán mà thôi, bởi vì một năm trước hay hai năm trước, ta cũng đã từng có những ước mơ, và hầu hết những ước mơ đó đã thành hiện thực, nhưng tại sao ta vẫn không cảm thấy hạnh phúc? Thế mà ta vẫn tiếp tục mơ ước, tiếp tục hy vọng như chưa từng biết gì về hạnh phúc.

Nếu ta không biết điều gì khiến mình hạnh phúc ở hiện tại, làm sao ta có thể biết điều gì sẽ khiến ta hạnh phúc trong tương lai? Vậy, ta có cần ước mơ thêm nữa hay nên quay về tiếp nhận những gì mình đang có và hài lòng với nó? Chỉ khi nhận ra giá trị hạnh phúc mà mình đã có sẵn, ta mới biết cách trân trọng và giữ gìn nó. Chỉ khi nào nắm được hạnh phúc thực sự trong tay, ta mới có thể làm cho người khác hạnh phúc một cách bền vững.

Hãy thử ghi xuống những điều kiện hạnh phúc mà ta đang sở hữu, và sẽ thấy rằng một tờ giấy là không đủ, vì càng nhìn lại, ta càng phát hiện có hàng trăm, hàng nghìn thứ quý giá mà từ lâu ta đã bỏ quên. Hạnh phúc hiện diện nhưng không được cảm nhận sẽ trở thành một loại cảm xúc trung tính, một trạng thái bình thường hóa những phẩm chất cảm xúc khi thiếu đi sự nhận thức sâu sắc. Ta thường gọi đó là "xả thọ."

Chính cảm xúc bị bão hòa này khiến ta mau chán những gì mình đang có, mất niềm tin vào những thứ từng mang lại hạnh phúc trong quá khứ. Ta lại tiếp tục giẫm đạp lên hạnh phúc hiện tại để đi tìm hạnh phúc ở nơi xa xôi. Tuy bị lãng quên, nhưng những khả năng mang lại hạnh phúc vẫn còn đó, chỉ cần ta trở về tiếp xúc và nuôi dưỡng, nó sẽ lại bừng lên trong tâm hồn ta.

Nhờ có sự tỉnh thức, ta có thể phục hồi những cảm xúc hạnh phúc đã bị lãng quên, và khi nhận ra những điều kiện hạnh phúc thật sự rất nhiều và gần gũi, ta mới hiểu được rằng "Trời ơi, tôi là người hạnh phúc nhất trên đời!"

Tuy nhiên, trong chúng ta có mấy ai đã thốt lên được câu nói đó? Hầu hết mọi người chỉ nhận ra mình hạnh phúc sau một cơn nguy biến, một tai nạn cận kề tử thần, hay một cuộc chia ly tưởng chừng không bao giờ gặp lại. Nếu không có những sự kiện ấy, họ vẫn miệt mài rong ruổi đi tìm hạnh phúc như chú ngựa hoang phi nước đại về phía chân trời xa xôi.

Đến khi mệt mỏi, chú ngựa hoang dừng lại trên thảm cỏ xanh mướt và bên dòng suối trong mát, chợt cảm thấy bình an và ấm áp. Chú giật mình nhận ra hạnh phúc chính là đây, sao mình lại dại dột giẫm đạp lên nó mỗi ngày để đi tìm trong viễn cảnh xa vời?

Nhưng liệu chú ngựa hoang có dừng lại cuộc hành trình để sống sâu sắc trong hiện tại, hay sẽ tiếp tục lao tới tương lai để tìm kiếm hạnh phúc sau khi đã hồi phục? Ý thức được rằng hạnh phúc chỉ có trong giây phút hiện tại và ngừng chạy theo những điều viển vông là một bước đi quan trọng, nhưng để giữ vững ý thức đó và không bị cuốn vào những cám dỗ phía trước thì không hề dễ dàng. Phải có khả năng và phương pháp nuôi dưỡng cụ thể, vì ý chí thôi chưa đủ.

Không phải ai đến cuối cuộc đời cũng chưa từng biết đến hạnh phúc. Có thể họ đã từng sống trong hạnh phúc, nhưng không giữ nó được lâu. Bởi vì họ không đủ khả năng để đón nhận hạnh phúc một cách sâu sắc, dễ dàng biến mọi thứ trở nên bình thường hóa dù đó là những hạnh phúc lớn lao nhất. Người ta thường gọi đó là sự trêu đùa của số phận.

Vì thế bạn đừng để cho hạnh phúc bị lãng quên!

Pháp thoại sư Minh Niệm