Ba cái ngu nên tránh

 Đạo Phật thường dạy chúng ta về sự an lạc trong cuộc sống. An lạc là cảm giác dễ chịu, còn khổ là cảm giác khó chịu. Cả hai đều là kết quả của nhân quả trong quá khứ. Đây chính là quả lành đời trước cho nên bây giờ ta được hỷ lạc. Khổ chính là quả khổ đời trước bây giờ ta bị khổ ưu. Nếu tâm chúng ta sống giây phút hiện hữu trong chánh niệm thì khi những cảm thọ này hiện hữu chúng ta chỉ nhận biết như dễ chịu hay là khó chịu và đừng đi xa hơn nữa. Điều quan trọng là đừng tiếp tục tạo nghiệp mới trên cái quả cũ hay là đừng tạo thêm nhân mới qua quả cũ nữa, dầu quả này là quả lành hay quả ác.

Có ba điều ngu mà chúng sanh thường mắc phải :

1-Thích làm ác hơn làm thiện: Chúng sanh thường thích làm điều xấu, nhưng lại mong muốn được nhận kết quả tốt.

2-Thích hưởng quả thiện và sợ quả ác: Khi gặp điều tốt, ta vui; khi gặp điều xấu, ta sợ, mà không hiểu đó đều là kết quả của nghiệp quá khứ.

3-Đón nhận quả thiện với tham và quả ác với sân: Khi được hưởng điều tốt, ta thường tham lam; khi gặp khó khăn, ta sinh lòng sân hận.

Các bậc Thánh không sợ quả ác và không tham quả thiện. Đức Phật dạy rằng, hãy để hạnh phúc là hạnh phúc và đau khổ là đau khổ, đừng làm chúng trở nên quan trọng quá mức trong cuộc sống.

Lại thêm một thí dụ khác cho rõ nghĩa hơn đó là : nếu bạn may mắn mình sinh ra có nhân diện đẹp, hãy để cái đẹp dừng ở đó - đừng dùng nhan sắc làm các tội ác, như quyến rủ người khác phái cho lợi ích của bản thân. Nếu bạn được sinh ra là một người giàu có, thông minh, khỏe mạnh thì hãy dùng cái giàu, cái tài, cái mạnh để tiếp tục làm việc thiện mới, như là phóng khoáng chía sẽ tài vật hay là thời gian cho những chuyện xã hội để cống hiến cho cuộc đời , chứ không phải lấy đó để hưởng thụ, để tiếp tục đam mê, chìm đắm trong đó để rồi tiếp tục vay thêm nợ mới cho đời sau. Điều quan trọng là sống với hiện tại, bỏ qua quá khứ và đừng mơ hồ về tương lai. Nhớ quá khứ chỉ để học hỏi, đừng để nó gây phiền não. Còn tương lai, hãy nghĩ về nó một cách cần thiết, đừng đầu tư vào những điều mơ hồ không rõ ràng.

Nhiều người hiểu lầm đạo Phật hay đức Phật là người bi quan về cuộc đời. tuy nhiên khi ngài khuyên hãy "Quên quá khứ" có nghĩa là đừng nghĩ về quá khứ một cách không cần thiết. Nghĩ về quá khứ để mà tham, để mà giận thì không nên. Nghĩ về quá khứ để mà đau khổ thì không nên. Khi cần thiết chúng ta nhắc đến quá khứ vì đó là kinh nghiệm quan trọng, vì đó là một bài học quan trọng thì nên nhắc về quá khứ. Còn nếu nhắc về quá khứ chỉ để thêm phiền não, để giận, để sợ, để ghen tuông, tị hiềm thì hãy quên cái quá khứ đó đi. Tương lai cũng vậy, chúng ta tu Phật không phải là phủ nhận tương lai. Nhưng mà chúng ta không nên nghĩ về tương lai bằng cái kiểu hoài vọng, u mê, mù quáng của người không biết đạo. Đầu tư cho một cái mù mờ không thấy rõ thì cái đó không có nên. Nhưng nếu chúng ta có những trù hoạch, những kế sách thông minh cho tương lai một cách cần thiết thì là chuyện nên làm. Đó chính là đạo giải thoát để chúng ta không còn phải vướng vào vòng luân hồi sanh tử nữa.

Chính xác nhất là đức Phật chỉ nhắc nhở rằng mọi thứ đều vô thường. Hãy sống tỉnh thức, không bị cuốn vào những đam mê vô nghĩa, vì khi cuộc sống kết thúc, ta chẳng biết mình sẽ đi về đâu.

Chú thích : cảm nhận sau khi nghe sư Toại Khanh giảng. Bạn có thể vào trang nhà của sư để đọc nguyên văn của bài giảng này