Luân hồi và nghiệp báo

 

Nhiều người trách cha mẹ vì đã sinh mình ra trong hoàn cảnh khổ đau, nhưng thực ra, chính nghiệp quá khứ của mỗi người khiến ta tái sinh vào hoàn cảnh tương ứng. Cha mẹ chỉ là điều kiện phụ, còn gốc rễ là do nghiệp mình đã tạo.

Phật dạy, nếu hiểu rõ luật nhân quả và luân hồi, ta sẽ không dám tạo nghiệp ác nữa. Muốn đời sau tốt đẹp hơn, hãy siêng năng làm điều thiện, giữ giới, và tránh tạo nghiệp xấu qua thân, khẩu, ý. Trong đó, ý là gốc: mọi hành động và lời nói đều bắt nguồn từ suy nghĩ.

Mỗi người sinh ra có tính cách khác nhau—người hiền lành, người hung dữ—là do nghiệp tích lũy từ nhiều đời. Nghiệp này không mất khi thân hoại mạng chung, mà tiếp tục dẫn dắt ta trong vòng luân hồi.

Nếu trong tâm thường nảy sinh ý nghĩ xấu, thì miệng dễ nói lời ác, thân dễ làm điều xấu. Ngược lại, tâm lành sẽ dẫn đến hành động và lời nói thiện. Vì vậy, tu là điều phục tâm ý, giữ tâm thanh tịnh để không còn tạo nghiệp mới.

Có người sinh ra đã thích ăn chay, thích làm lành, không phải do học từ ai mà là do tập khí từ nhiều đời. Cảm xúc yêu ghét tự nhiên đối với một người nào đó cũng có thể do nghiệp duyên cũ chiêu cảm.

Phật và các vị Thánh nhờ tu chứng nên thấy rõ các cảnh giới luân hồi, thấy được nghiệp quá khứ. Chúng ta chưa thấy không có nghĩa là không có—như vi trùng mắt thường không thấy nhưng kính hiển vi thấy rõ. Đừng giới hạn niềm tin vào cái mà mắt tai phàm phu có thể cảm nhận.

Phật dạy tu là để giải thoát khỏi khổ đau, chấm dứt luân hồi. Tu đúng là biết kiểm tâm sửa mình, giữ tâm ý thanh tịnh, chọn việc làm lành, tránh điều dữ. Người tu tại gia hay xuất gia đều nên đi theo đúng lời Phật dạy, phù hợp khả năng, bền bỉ thực hành, không mong cầu suông.

Chọn đúng đường đi thì hiện đời an ổn, đời sau cũng an ổn.