Trong lịch sử âm nhạc Việt Nam, Phạm Duy không chỉ là một nhạc sĩ tài hoa, ông còn là một “người kể chuyện” đầy cảm xúc thông qua những cuộc tình đã đi qua cuộc đời ông và bối cánh chiến tranh Việt Nam. Âm nhạc của ông trải dài qua nhiều giai đoạn – từ kháng chiến, quê hương, dân ca, đạo ca… nhưng có lẽ, dấu ấn sâu đậm nhất trong lòng người hâm mộ ông chính là tình ca. Phạm Duy viết hơn 1.000 ca khúc, nhưng khoảng hơn 300 bài là tình ca – và không ít trong số đó trở thành “kinh điển” vượt thời gian. Điều làm nên khác biệt của ông là: tình yêu trong nhạc Phạm Duy không chỉ là tinh yêu đôi lứa, mà còn là yêu đời, yêu người, yêu cái đẹp. Ông để tình yêu trở thành một triết lý sống, một hành trình trải nghiệm trọn vẹn cả hạnh phúc và khổ đau. Với tôi khi thưởng thức dòng nhạc Phạm Duy ngoài những bài tình ca đầy khổ đau và nuối tiếc thì có một bài hát có lẽ rất hiếm người hát đó là bài "Ru người hấp hối". Ca khúc này của Phạm Duy là một sáng tác rất đặc biệt vì ông không nhìn cái chết như một bi kịch cần tránh né, mà như một phần tất yếu và thậm chí… đẹp đẽ của cuộc đời, theo cách nhìn của đạo Phật. Cuộc đời là vô thường và cái chết không chừa một ai.
Ôi cái chết tuyệt vời, đến với đời người
Giữ vững một lời, cái chết nghìn đời chẳng hề phai
Ôi cái chết thật thà, cái chết mặn mà
Ðến đúng ngày giờ, cái chết hẹn hò tự ngàn xưa !
Cái chết là tự nhiên và đã “hẹn hò” từ ngàn xưa. Thông điệp này cho thấy quan niệm sinh – tử là một chu kỳ tự nhiên, không thể tránh nhưng cũng không cần sợ.Cái chết ở đây được Phạm Duy gọi là “thật thà”, “mặn mà”, “tuyệt vời” – những câu từ mà ta hiếm khi dùng cho một sự kết thúc. Điều này phá vỡ quan niệm sợ hãi và u ám thường thấy.
Ru người hấp hối bằng chiều lam tỏa khói
Ru người phơi phới bằng nắng vói lưng đồi
Ru bằng tiếng nói của trái tim muôn loài
Ru người hấp hối, ru cuộc tình đang đứt hơi.
Nhạc sĩ Phạm Duy đã đưa lời ru như sự tiễn đưa nhẹ nhàng. “Ru người hấp hối” không phải ru để ngủ, mà là ru để đi vào một hành trình khác, với sự êm dịu, chấp nhận và bình yên. Ông đem lời ru mang hình ảnh thiên nhiên (“chiều lam tỏa khói”, “nắng vói lưng đồi”, “ánh sao đi tìm”) như muốn hòa thân con người vào vũ trụ ở một cõi nào đó.
Ôi kiếp sống bộn bề, kiếp sống chàn chề
Thấm thía hiền hòa, chất chứa lọc lừa, tỉnh và mê !
Ôi kiếp sống bềnh bồng, ấm áp lạnh lùng
Chói sáng mịt mùng, kiếp sống dài dòng mọi sầu thương.
Đối diện với sự sống – cái chết một cách tỉnh thức
Ông đối chiếu “kiếp sống bộn bề” với “cái chết thật thà”, cho thấy sự sống vừa đẹp vừa phức tạp, vừa chứa hạnh phúc vừa chất chứa lừa lọc, tỉnh và mê. Thì khi cái chết đến lại mang tính trọn vẹn, dứt khoát, không còn mâu thuẫn hay luyến tiêc.
Ru người thiêm thiếp nằm im gương mặt sáng
Ru hồn trong trắng như bé lúc sơ sinh
Ru lòng êm ấm, ru tấm thân yên lành
Ru người đang chết trong hoà bình hay chiến tranh.
Ru người đang chết và người không sợ chết
Ru bằng tiếng hát của thế giới vô biên
Nhạc sĩ Phạm Duy đã đưa chúng ta đi bằng lời ru không phân biệt người chết trong hòa bình hay chiến tranh, ai cũng xứng đáng nhận một lời tiễn đưa êm ái. Nếu nhìn ở góc độ của đạo Phật, đây là một bài ca mời gọi con người đối diện với cái chết như một phần của đời sống, với lòng bình an, thay vì né tránh hay sợ hãi. Ông đã dùng ngòi bút thần thánh để biến “lời ru” thành nhịp cầu nối giữa hai bờ sống – chết.
Sau đây là toàn ca khúc Ru người hấp hối và các bạn hảy thưởng thức bài hát này qua tiếng hát của Ý Lan
Ru người hấp hốihttps://youtu.be/GZvydOL0TB4?list=RDGZvydOL0TB4
Ru người hấp hối bằng chiều lam tỏa khói
Ru người phơi phới bằng nắng vói lưng đồi
Ru bằng tiếng nói của trái tim muôn loài
Ru người hấp hối, ru cuộc tình đang đứt hơi.
Ôi kiếp sống bộn bề, kiếp sống chàn chề
Thấm thía hiền hòa, chất chứa lọc lừa, tỉnh và mê !
Điệp khúc
Ôi kiếp sống bềnh bồng, ấm áp lạnh lùng
Chói sáng mịt mùng, kiếp sống dài dòng mọi sầu thương.
Ôi cái chết tuyệt vời, đến với đời người
Giữ vững một lời, cái chết nghìn đời chẳng hề phai
Ôi cái chết thật thà, cái chết mặn mà
Ðến đúng ngày giờ, cái chết hẹn hò tự ngàn xưa !
Ru người thiêm thiếp nằm im gương mặt sáng
Ru hồn trong trắng như bé lúc sơ sinh
Ru lòng êm ấm, ru tấm thân yên lành
Ru người đang chết trong hoà bình hay chiến tranh.
Ru người đang chết và người không sợ chết
Ru bằng tiếng hát của thế giới vô biên
Ru bằng muôn mắt của ánh sao (đang) đi tìm
Ru người đã thoát ra lồng tình hay cũi duyên.
Thiên Lan
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét