Cá và Cơn Sóng

Một con cá nhỏ bơi lội tung tăng, thả nổi và ngoi lên mặt nước ngắm bầu trời xanh. Một lượn sóng ùa tới, nó đùa giỡn ngụp lặn với sóng và nhìn sóng cuồn cuộn tiến vào bờ, thích thú hỏi:

-Cuộc sống hàng ngày của anh luôn vui nhộn, náo nhiệt như thế hả?

Sóngđáp:

-Không phải mỗi ngày mà mỗi khắc đều lăn tăn, náo động không ngừng! Có khi còn dữ dội hơn bây giờ. Chỉ cần giông to gió lớn, lúc ấy tôi như bay bổng, cuồn cuộn dâng cao, mạnh mẽ vũ bão khó mà tả cho hết!

-Chà! Oai nhỉ? Ước gì tôi được hóa thành sóng để mỗi ngày nương theo mưa gió, hào hùng lướt trên triều lưu chắc tuyệt lắm? – Cá thèm thuồng ước ao.

Cá nô đùa trên sóng chẳng mấy chốc đã thấm mệt. Nó bảo bạn:

-Sóng này! Tôi nhớ đến đáy biển yên bình rồi, anh có muốn cùng tôi xuống đó chơi không?

Sóng chưa kịp đáp thì một cơn sóng to khác đã hung hãn ập tới, đẩy nó đi xa. Con cá nhỏ đành lặn xuống đáy biển một mình, lim dim mắt nghỉ ngơi.

Ngày ngày, cá đều trồi lên mặt biển nô đùa với sóng. Lần nào nó cũng khẩn khoản mời sóng xuống đáy biển chơi, nhưng cứ gặp cảnh sóng chưa kịp trả lời thì đã bị xô dạt xa tít.

Ngày nọ, cá dặn lòng nhất định phải mời sóng cho bằng được, nên vừa gặp sóng nó nói ngay:

-Anh hãy xuống thám thính cho biết đáy biển yên tĩnh và chơi đùa cùng tôi nhé?

Nói xong, cá te te kéo sóng đi nhưng nó lại bị sóng cuốn đến một vùng xa tít.

Sóng đành thú nhận với cá:

-Thật lòng tôi cũng muốn xuống đáy biển với anh. Nhưng quả là không được. Sóng chỉ có thể lướt đi trên mặt biển, hễ xuống đáy sâu là chết ngay. Hơn nữa loài sóng chúng tôi không được tự do làm theo ý mình, luôn bị làn sóng phía sau xô đẩy chạy tới trước mãi. Hễ gặp gió nổi lên thì chạy mệt bứt hơi, mà triều lưu biến động thì toàn thân đảo lộn, nhồi vật ngất ngư. Thiệt tình tôi chỉ mơ được làm con cá nhỏ như anh, lặn xuống đáy biển yên bình, nghỉ ngơi…

Sóng chưa nói dứt câu thì đã bị một cơn sóng lớn đẩy bắn lên cao mấy thước. Cá sợ quá, không dám nán lại thêm phút giây nào, lặn tuốt xuống đáy biển náu thân và nghĩ thầm:

Cuộcđời như sóng thiệt tội nghiệp! Chẳng có lấy một khoảnh khắc bình an, cũng khôngđược tự do quyết định, đâu sướng bằng một con cá nhỏ như ta!

BÀI HỌC ĐẠO LÝ

Dòng suy nghĩ trong tâm ta không ngừng sinh khởi, như những đợt sóng vỗ dâng trào mãi, khó mà có thể dừng lại. Chỉ khi tâm ngừng sinh khởi, sự tĩnh lặng và bình an mới thực sự hiển lộ, mang lại cảm giác nhẹ nhàng, thư thái, giống như một con cá nhỏ lặn sâu dưới biển, tận hưởng sự yên tĩnh.

Tâm trí con người cũng giống như những cơn sóng dữ dội. Các kinh điển và giáo pháp luôn nhắc nhở chúng ta phải chế ngự tâm, đừng để dòng suy nghĩ cuốn trôi và làm mất đi sự tỉnh thức. Dù những suy nghĩ có vẻ sôi nổi và cuốn hút, chúng chỉ là bề mặt, liên tục sinh diệt không ngừng. Nếu bị cuốn theo, ta sẽ không bao giờ đạt được sự bình yên. Trong cuộc sống, chỉ khi trải nghiệm sự tĩnh lặng trong nội tâm, ta mới hiểu được giá trị của bình an, và khi trải qua khổ đau, ta mới biết trân trọng hạnh phúc của sự tĩnh lặng.

Nếu chúng ta dành thời gian để tĩnh tâm, quan sát và theo dõi dòng tâm thức mà không để bị cuốn vào, ta sẽ cảm nhận được sự an lạc, giản dị, thanh thản và tự do. Chỉ khi tâm bình yên, ta mới có thể nhìn nhận mọi việc một cách tinh tế, sáng suốt và đầy bao dung. Đây chính là điều mà Thiền tông nói đến: "Lên đỉnh núi cao, xuống đáy biển sâu," ám chỉ sự thấu hiểu sâu sắc và sự vững chãi trong tâm.