Trong đạo Phật, có một pháp tu rất đẹp gọi là tonglen(pháp tu của Phật Giáo Tây Tạng – nghĩa là nhận lấy khổ đau của người khác và trao tặng họ niềm vui của mình. Nghe có vẻ lớn lao, nhưng thực ra đây là cách nuôi dưỡng lòng từ bi và mở rộng trái tim của mình.
1. Hiểu nỗi khổ chung của tất cả chúng sinh
Ai trong chúng ta cũng muốn được bình an và không muốn khổ. Nhìn quanh, ta thấy biết bao người đang chịu khổ đau nhưng không biết làm sao để thoát. Từ đó, tâm từ bi khởi lên: “Ước gì con có thể chia sẻ bớt gánh nặng cho họ.”
Cũng vậy, rất nhiều người đang đi tìm hạnh phúc, nhưng chưa biết con đường nào để đạt tới. Khi hiểu điều đó, ta khởi tâm: “Ước gì những điều tốt đẹp của con có thể đến với họ.” Đây chính là nền tảng của tonglen.
2. Không phải thật sự chuyển khổ – chuyển vui
Trong thực tế, không phải ta có thể “nhận khổ” của người khác hay “cho” họ hạnh phúc một cách vật lý. Sự chuyển hóa như thế chỉ xảy ra khi nhân duyên giữa hai bên rất đặc biệt. Điều quan trọng của tonglen không phải ở kết quả bên ngoài, mà ở sự mở lòng, lòng can đảm, và từ bi sâu rộng mà pháp tu này nuôi dưỡng trong ta.
3. Thực hành tonglen qua hơi thở
Khi dạy về tonglen, các vị thầy thường nói:
Khi thở vào, quán tưởng mình nhận lấy sự khổ đau, nhọc nhằn, sợ hãi của chúng sinh.
Khi thở ra, gửi đến họ ánh sáng, sự bình an, niềm vui và những điều tốt đẹp.
Đây là một pháp thiền mạnh mẽ, giúp ta học cách mở rộng trái tim và giảm bớt sự ích kỷ vốn rất sâu nơi mình.
4. “Nhận khổ cho mình” không phải là tự hành hạ thân xác
Trong một số kinh luận, có đoạn nói rằng Bodhisattva sẵn sàng chịu khổ thay cho người khác. Điều này không có nghĩa là phải tự làm đau hay hủy hoại thân mình.
Ý sâu xa của hành động này là khi tâm ích kỷ nổi lên, ta phải đủ can đảm để đối trị, chế ngự và “làm khổ” cái tâm ích kỷ đó, chứ không phải làm hại thân thể.
Phải phân biệt giữa cái “tôi” bám chặt vào ích lợi cá nhân, và cái “tôi” đang đi trên con đường giác ngộ để giúp chúng sinh.
5. Lòng can đảm của người tu từ bi
Nếu vì lợi ích của một chúng sinh mà phải chịu khổ, thì người phát tâm Bồ đề vẫn sẵn sàng. Nhưng sẵn sàng không có nghĩa là phải thật sự rơi vào cảnh khổ.
Có câu chuyện về ngài Geshe Chekawa. Suốt đời, ngài phát nguyện được sinh vào địa ngục để cứu chúng sinh. Nhưng trước khi viên tịch, ngài buồn bã vì có linh kiến rằng mình sẽ sinh vào tịnh độ – nghĩa là ngài đã tu quá tốt, tạo quá nhiều công đức, không thể rơi vào cõi xấu được nữa.
Qua câu chuyện cho thảy rằng Khi lòng từ bi đủ lớn, kết quả lại trái ngược – ta không rơi xuống mà được nâng lên.
6. “Ích kỷ khôn ngoan”
Có lúc các vị thầy nói:
“Nếu phải ích kỷ thì hãy ích kỷ một cách khôn ngoan.”
Ích kỷ hẹp hòi khiến ta khổ. Nhưng “ích kỷ khôn ngoan” là:
Chăm sóc tâm mình, tu tập lòng từ bi, hướng về giác ngộ không phải cho riêng ta, mà để giúp được người khác. Đó mới là con đường dẫn đến hạnh phúc bền vững.
7. Đừng chạy theo Phật quả bằng tâm ích kỷ
Người mới tu đôi khi nghĩ: “Con tu bồ đề tâm để được thành Phật nhanh hơn.” Nhưng đó vẫn là động cơ vị kỷ.
Điều đúng đắn là: Hãy nghĩ đến lợi ích của người khác trước, còn giác ngộ chỉ là kết quả tự nhiên của một trái tim rộng mở.
8. Muốn giúp người khác, trước hết phải tự tu
Nếu rơi vào khổ đau quá lớn, bản thân ta cũng không thể cứu ai. Muốn dẫn dắt người khác đi trọn vẹn trên con đường giải thoát, ta cần có trí tuệ và kinh nghiệm – nghĩa là cần phải tu tập và chuyển hóa chính mình trước.
Do đó, việc tu bồ đề tâm là thiết yếu chính là mở lòng với tha nhân, và đồng thời tu dưỡng bản thân để đủ năng lực giúp đời.
Kết luận
Thực hành nhận khổ – cho vui không phải là điều gì quá xa vời. Đó là cách:
Mở rộng trái tim,
Nuôi dưỡng lòng từ bi,
Bớt dần sự bám chấp vào cái “tôi”,
Và chuẩn bị cho mình đủ năng lực để giúp đỡ người khác.
Chỉ cần bắt đầu bằng hơi thở:
Thở vào – nhận khổ.
Thở ra – gửi bình an.
Từ đó, tâm mình sẽ dần trở nên mềm mại hơn, rộng rãi hơn, và tràn đầy tình thương chân thật hơn.
Sau đây là phương pháp THIỀN HƠI THỞ TONG-LEN
NHẬN KHỔ – CHO VUI (5–10 phút mỗi ngày)**
1. Chuẩn bị
Ngồi thoải mái hoặc đứng yên trước khi bắt đầu đi thiền hành.
Buông vai, thư giãn khuôn mặt.
Nhắm mắt nhẹ, hoặc hạ tầm nhìn xuống một điểm trước mặt.
Hãy để thân được nghỉ, tâm được lắng.
2. Bắt đầu bằng một hơi thở sâu
Hít vào nhẹ nhàng…
Thở ra thật chậm…
Cảm nhận hơi thở đang làm dịu thân và mở ra không gian trong lòng.
3. Thở vào – NHẬN KHỔ
Khi thở vào, hãy quán tưởng: những khó khăn của chính mình , nỗi lo của một người thân hoặc đau khổ của bất kỳ ai bạn muốn hướng tâm đến, tất cả gom lại như một làn khói , nhẹ và mềm.
Hít vào…
đón nhận nỗi khổ đó bằng một trái tim rộng mở, không sợ hãi, không chống lại.
Chỉ đơn giản tiếp nhận với lòng từ bi.
4. Thở ra – GỬI BÌNH AN
Khi thở ra, hãy quán tưởng:
ánh sáng ấm áp, sự bình an trong lòng bạn, sự khỏe mạnh, niềm vui nhẹ nhàng tỏa ra như luồng sáng mềm.
Thở ra…
gửi tặng cho người ấy, cho chính mình, cho mọi loài.
Không giữ lại.
Không tính toán.
Chỉ đơn giản cho đi bằng cả tấm lòng.
5. Lặp lại với bước chân
Nếu thực tập thiền hành:
Bước 1: thở vào – nhận khổ
Bước 2: thở ra – gửi bình an
Bước chậm, nhẹ, vững vàng.
Mỗi bước là một lời nguyện thầm:
“Cầu cho con biết yêu thương.”
“Mong người kia được an lành.”
6. Kết thúc bằng lòng biết ơn
Dừng lại.
Hít vào sâu… thở ra chậm.
Thầm gửi lời cảm ơn:
đến chính mình vì đã mở lòng,
đến người mà bạn hướng tâm,
đến hơi thở đang nâng đỡ ta mỗi ngày.
Khẽ nói trong tâm:
“Nguyện cho con biết yêu thương nhiều hơn.”
Gợi ý thực tập ngắn trong ngày
Khi nghe ai đó buồn → thở vào nhận khổ, thở ra gửi an lành.
Khi chính mình lo lắng → thở vào nhận nỗi lo, thở ra gửi tặng sự nhẹ nhàng cho chính mình.
Khi đang đi bộ → mỗi bước nhận – mỗi bước cho.
Chỉ vài phút, nhưng trái tim sẽ thay đổi rất nhiều.
Chúc các bạn thành công
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét