Sự Sống và Cái Chết

 Trong cuộc hành trình của sự sống, chúng ta không thể tránh khỏi sự xuất hiện của cái chết. Theo triết lý Phật giáo, mọi hiện thực trong cuộc sống được tạo nên bởi duyên khởi, và để hiểu sâu hơn về điều này, chúng ta cần phải quán chiếu vào tính tương tức của vạn vật. Tương tức này ám chỉ rằng không có sự tồn tại độc lập, riêng rẽ nào trong thế giới này. Chúng ta tồn tại đồng thời và tương tác với nhau, giống như bên trái và bên phải. Nếu không có bên phải, thì bên trái cũng không tồn tại, và ngược lại. Không thể tách bên trái ra khỏi bên phải, cũng như không thể tách chúng ta ra khỏi những yếu tố khác.

Khi nói về sự sống, ta không thể không nói về cái chết. Đây là một sự thật cơ bản mà chúng ta, những người theo đạo Phật, cần hiểu rõ. Cuộc sống và cái chết là hai khía cạnh của một chu trình luân hồi vô tận. Không có ai có thể sinh ra mà không phải chết. Nhưng cái chết không bao giờ theo một lịch trình cố định mà chúng ta có thể dự đoán đựơc.

Có một câu chuyện trong kinh thánh nói về việc Thượng Đế ra lệnh cho ánh sáng: "Ánh sáng, hãy tỏa sáng!" và ánh sáng đáp lại: "Xin lỗi, Thượng Đế, nhưng con cần phải đợi. Con phải đợi bóng tối để có thể tỏa sáng cùng lúc." Thượng Đế tỏ ra thích thú và hỏi: "Vậy, ngươi còn đợi cái gì nữa?" Ánh sáng trả lời: "Dạ, con đang đợi bóng tối xuất hiện để con có thể tỏa sáng." Thượng Đế bèn nói: "Bóng tối đã xuất hiện." Ánh sáng đáp lại: "Vậy thì con cũng đã có mặt tại đó!".

Tương tự như vậy, các cặp đối lập trong cuộc sống như tốt - xấu, trước - sau, ở đây - ở đó, anh - tôi, không thể tồn tại độc lập. Tổ tiên ta có mặt thì ông bà cha mẹ ta mới có mặt và rồi chúng ta có mặt. Tôi không thể có mặt ở đó nếu không có anh. Hoa sen không thể tồn tại nếu không có bùn. Khổ đau và hạnh phúc, như cái chết và sự sống, đều là những khía cạnh tương tức của cuộc sống đó chính là  không thể nào có sự sống nếu không có cái chết.. Theo lời của thiền sư Nhất Hạnh, Nhiều người trong chúng ta đau buồn khi người thân qua đời. Nhưng thật sự họ vẫn còn đây trong cơ thể chúng ta (cái gọi là DNA), và chúng ta vẫn đang ôm ấp họ mỗi ngày nếu chúng ta biết tự thương yêu và chăm sóc mình 

Theo khoa học, hàng ngày, cơ thể của chúng ta sinh ra và tiêu diệt hàng tỷ tế bào. Điều này có nghĩa là cuộc sống của chúng ta là một quá trình sinh diệt hay còn gọi là luân hồi liên tục. Quan điểm này giúp chúng ta đối diện với cái chết một cách nhẹ nhàng hơn. Chúng ta bắt tay với thần chết trong sự bình an và tĩnh lặng, hiểu rằng cái chết là một phần tự nhiên của cuộc sống, không thể tránh khỏi.

Như vậy, sự sống và cái chết không chỉ là hai khía cạnh của cuộc sống mà còn là một sự tương tức và thăng trầm không thể tách rời, hình thành nên bản chất của cuộc sống chúng ta. Hảy tiếp cận với cuộc sống trong chánh niệm mỗi ngày vì mỗi ngày đi qua là ta đang tiến dần đến cái chết.