Ý Nghĩa Của Việc “Làm Hòa” Với Một Điều Gì Đó

Làm hòa với một điều gì đó có nghĩa là gì? Đừng nghĩ trong một khoảnh khắc rằng điều đó có nghĩa là bạn chấp nhận những tình huống tồi tệ hay ngừng cố gắng tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống của bạn hoặc trên thế giới. Một cách tiếp cận như vậy không tương thích với Bồ Đề Tâm. Khi bạn làm hòa với điều gì đó theo nghĩa thực hành, bạn từ bỏ sự đấu tranh với thực tế rằng mọi thứ đã diễn ra theo cách này. Trong khoảnh khắc tiếp theo, bạn có thể thực hiện hành động dứt khoát với ý định giúp giảm bớt khổ đau, nhưng không có sự oán giận, xấu hổ, hay giận dữ dựa trên quá khứ. Bạn giải phóng bản thân khỏi danh sách vô tận những điều “lẽ ra” – những điều bạn hoặc người khác lẽ ra phải làm hoặc không nên làm, hoặc cách bạn, người khác, hay thế giới lẽ ra phải trở nên ở thời điểm hiện tại. Bạn có thể có một tầm nhìn sống động về những gì tương lai có thể mang lại, nhưng bạn không còn bị mắc kẹt trong sự chống đối nội tâm với những gì đã xảy ra.

Thật kỳ lạ khi chúng ta, con người, nghĩ rằng mình có thể thay đổi thực tế bằng tâm trí. Chúng ta tưởng tượng rằng miễn là chúng ta giữ lấy sự oán giận hay phán xét, bất cứ điều gì không thể chấp nhận được đối với chúng ta sẽ bị kìm hãm. Miễn là chúng ta tiếp tục phân tích những gì đã sai, hoặc thậm chí từ chối thừa nhận những gì đã xảy ra, thì mọi thứ vẫn chưa được định đoạt, và bất kỳ hậu quả tiêu cực nào cũng được giảm nhẹ. Chúng ta chống lại việc làm hòa với cuộc sống vì lo ngại rằng điều đó sẽ khiến mình trở thành người dễ bị tổn thương và mọi thứ sẽ trở nên hỗn loạn. Nhưng dĩ nhiên, điều này không hề xảy ra. Chúng ta thực tế không kiểm soát được những điều tồi tệ chỉ bằng tâm trí. Thực ra, sự chống đối nội tâm của chúng ta chỉ khiến ta đau khổ và tiêu tốn rất nhiều năng lượng – thứ lẽ ra nên được dùng vào những việc khác có ích hơn.

Trong thực hành Thiền, làm hòa với cuộc sống không kết thúc ở Zazen, nhưng thường bắt đầu từ đó. Điều này bởi vì mỗi buổi Zazen là một cơ hội để thực hành làm hòa trong một khoảng thời gian nhất định, trong một môi trường thuận lợi. Bất cứ điều gì khó khăn hay chưa được giải quyết trong bạn cũng sẽ đi theo bạn vào Zazen. Khi nó xuất hiện theo cách nào đó, tự nhiên hoặc do bạn mời gọi, bạn mở rộng nhận thức của mình, thừa nhận nó và để nó là chính nó. Bạn không quay lưng hay kìm nén nó, nhưng bạn cũng lớn hơn nó để nó không áp đảo hay kiểm soát bạn. Bạn không cố gắng sửa chữa nó. Thực tế, bạn thậm chí có thể đối mặt với nó để xem liệu nó có gì để dạy bạn thêm không. Zazen chính là làm hòa với cuộc sống. Có thể cần thêm nỗ lực để mở rộng sự hòa giải mà bạn đã thực hiện trong Zazen vào phần còn lại của cuộc sống, nhưng bất cứ nơi nào hòa bình được tạo ra, nó sẽ đòi hỏi cùng một thái độ.

Nỗ lực làm hòa với cuộc sống được phản ánh trong tư thế Zazen của chúng ta. Chúng ta ngồi thẳng lưng, cân bằng và bất động, đối diện một cách tỉnh táo với bất cứ điều gì xảy ra. Không nghiêng về phía trước hay ngả về phía sau, chúng ta thể hiện qua cơ thể ý định sống cùng với mọi thứ như chúng vốn có, thay vì cố gắng tránh né hay can thiệp vào chúng. Có lý do chính đáng tại sao rất nhiều người không phải Phật tử thích có một bức tượng Phật bên cạnh – chỉ riêng tư thế ngồi của Đức Phật cũng đã truyền tải sự bình yên.

Giải thích :

Zazen (座禅) là một thuật ngữ trong tiếng Nhật, dịch theo nghĩa đen là "ngồi thiền." Đây là một phương pháp thiền định trung tâm trong thực hành Thiền tông (Zen Buddhism).

Zazen không chỉ đơn thuần là "ngồi yên" mà còn là một trạng thái thiền tập trung vào việc hiện diện trong từng khoảnh khắc. Nó có ý nghĩa sâu sắc cả về thân (tư thế ngồi), tâm (tâm trí tập trung), và tinh thần (sự giác ngộ).

Các đặc điểm chính của Zazen:

Tư thế ngồi:

Người thực hành thường ngồi trong tư thế kiết già hoặc bán kiết già, lưng thẳng, tay đặt nhẹ trong lòng tạo thành hình tròn (mudra).

Mắt mở nhẹ, nhìn xuống một góc 45 độ, không tập trung vào bất kỳ điểm nào.

Hơi thở:

Hít thở tự nhiên và sâu, chú ý vào hơi thở để kết nối thân và tâm.

Trạng thái tâm trí:

Zazen không tập trung vào việc loại bỏ suy nghĩ mà là quan sát chúng, nhận biết mà không dính mắc.

Người thực hành không cố gắng kiểm soát hay chạy theo suy nghĩ, thay vào đó là để chúng đến và đi như những đám mây trôi qua bầu trời.

Mục đích:

Mục đích của Zazen không phải là "đạt được" điều gì cụ thể mà là quay về với bản chất chân thật của mình, sống hòa hợp với hiện tại và giải thoát khỏi sự bám chấp vào bản ngã. Zazen không phải là một hoạt động chỉ dành riêng cho người xuất gia mà ai cũng có thể thực hành. Nó mang lại lợi ích như giảm căng thẳng, nâng cao sự tập trung, và giúp ta tìm thấy sự bình yên nội tâm giữa cuộc sống bận rộn.

Bài viết nguyên bản được đăng trên trang web Zen Studies