Nếu bạn tin vào giáo lý của đạo Phật, bạn sẽ hiểu rằng mọi con người đều sống trong vòng luân hồi của nhân và quả. Mỗi hành động, lời nói, ý nghĩ đều gieo một hạt giống vào tâm thức, và quả của chúng sẽ trổ ra vào một lúc nào đó – sớm hay muộn, đời này hay đời sau. Đức Phật dạy: “Chúng sinh là chủ nhân của nghiệp, là kẻ thừa tự nghiệp, nghiệp là thai tạng, là quyến thuộc, là điểm tựa.” (Kinh Trung Bộ – Kinh Tiểu Nghiệp Phân Biệt). Vì vậy, chúng ta không nên can thiệp vào cuộc đời người khác, bởi làm như thế là đang xen vào dòng nghiệp lực mà chính họ đã tạo ra từ quá khứ.
Kiềm chế mong muốn dạy dỗ, uốn nắn người khác là một biểu hiện lớn của trí tuệ và tu dưỡng. Triết gia tâm lý học Alfred Adler từng nói: “Về cơ bản mọi xung đột trong mối quan hệ giữa các cá nhân đều phát sinh từ việc can thiệp vào vấn đề của người khác.” Khi ta cố gắng sửa chữa người khác, ta đang hành xử như thể mình biết rõ chân lý hơn họ – điều này thường không đúng.
Chúng ta thường dễ buông lời khuyên khi thấy ai đó khổ đau hay đi lạc hướng, nhưng điều đó chưa chắc đã giúp ích. “Đừng vội nói những điều không mang lại lợi ích. Hãy như người làm vườn kiên nhẫn, chờ hoa nở đúng mùa.” Đôi khi, sự im lặng đầy thấu hiểu là món quà lớn nhất bạn có thể trao cho một ai đó.
Mạnh Tử từng nói: “Nhân chi hoạn, tại hảo nhân vi sư” – tật xấu của con người là thích làm thầy người khác. Việc liên tục phán xét, chỉ đạo, hay khuyên răn không chỉ phản ánh sự kiêu mạn mà còn là biểu hiện của ngã chấp. “Ai thấy được vô ngã là thấy được Pháp.” (Kinh Tương Ưng). Khi cái tôi còn lớn, ta càng dễ muốn kiểm soát, định hướng, thậm chí thay đổi người khác theo ý mình.
Mỗi người có nghiệp riêng, hoàn cảnh riêng, mức độ nhận thức và trải nghiệm khác nhau. Nhà văn Anaïs Nin từng nói: “Mỗi người nhìn thế giới không như nó là, mà như họ là.” Vì vậy, thay vì ép buộc ai đó sống theo chuẩn mực của mình, hãy học cách tôn trọng sự khác biệt. Không phải tất cả các loài cá đều sống trong cùng một vùng biển, mỗi loài có cách thích nghi và sinh tồn riêng.
Khi tôi viết những bài chia sẻ trên blog, tôi không nhằm mục đích dạy bảo ai, mà chỉ như một người đi trước kể lại điều mình học được – như chiếc bè đưa người qua sông, đến khi qua bờ rồi thì nên buông bỏ nó. Đức Phật đã dạy: “Không ai cứu ai được. Chính ta phải bước đi trên con đường của mình.” Giáo pháp là ánh sáng, nhưng bước đi vẫn là phần việc mà mỗi người phải tự thân thực hiện.
Carl Jung từng nói: “Đừng nghĩ đến việc thay đổi người khác. Hãy học cách giống như mặt trời, chỉ phát ra ánh sáng và nhiệt.” Ánh sáng ấy không cần áp đặt. Có người thấy ấm áp, có người thấy chói mắt, có người lại quay lưng đi – đó là tự do nghiệp quả của họ.
Socrates cũng từng nhấn mạnh: “Tôi không thể dạy ai bất cứ điều gì, tôi chỉ có thể khiến họ nghĩ.” Chúng ta có thể là tấm gương, là người gợi mở, nhưng không thể sống thay, học thay hay trưởng thành thay bất cứ ai.
Immanuel Kant đã nói: “Hãy chấp nhận sự tồn tại của bất kỳ linh hồn độc lập nào, ngay cả khi bạn không nhận ra một số trong số họ, hãy cố gắng hiểu họ nhiều nhất có thể.” Trong cuộc đời này, việc quan trọng không phải là làm thay mà là hiện diện đầy tình thương, thấu cảm và tôn trọng.
Một trong những bài học lớn nhất trong đời chính là hiểu sâu sắc quy luật nhân quả. Mỗi người là chủ nhân của nghiệp mình tạo ra và sẽ tự gặt hái quả báo tương ứng. Can thiệp vào quá trình đó không giúp họ học được bài học, mà còn có thể khiến nghiệp ấy kéo dài hoặc chồng chéo.
Sống một cuộc đời ý nghĩa không đồng nghĩa với việc can thiệp vào số phận của người khác. Hãy tập trung vào bản thân, hoàn thiện chính mình, lan tỏa yêu thương và lòng trắc ẩn một cách sáng suốt – đó là cách bạn có thể tạo nên ảnh hưởng tích cực nhất cho thế gian.Thay vì lo cho nghiệp của người khác, hãy quay về chăm sóc nghiệp của chính mình – bằng cách sống có chánh niệm, có từ bi, và khiêm hạ. Đó là cách ta thật sự giúp ích cho cuộc đời này.
“Tự gieo nhân, tự gặt quả.
Mỗi người học bài học riêng của họ.”
Hãy để mỗi người đi trên con đường của chính mình – dù khúc khuỷu hay bằng phẳng – vì đó là cách duy nhất để họ thức tỉnh và trưởng thành.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét