Có nên sợ hãi cái chết?

Nghĩ đến cái chết, đa số chúng ta đều thấy rùng mình. Ai mà không sợ chứ! Tôi cũng từng như vậy, và hẳn bạn – người đang đọc những dòng này – ít nhất một lần cũng có chung nỗi sợ ấy. Con người không ai muốn chết, ngay cả những người hằng mong đến một thế giới thiên đàng cũng chẳng ai vội vàng treo cổ để đến đó. Bởi vì sự sống, dù mỏng manh, vẫn luôn quý giá.

Như Steve Jobs từng nói: “Cái chết là đích đến chung của mọi người… Nó xóa sạch cái cũ và mở đường cho cái mới.” Nếu cái chết là quy luật tất yếu, thì nỗi sợ ấy cũng chẳng thể làm ta thoát được. Vậy tại sao không nhìn nó bằng một ánh mắt khác – như một lời nhắc nhở rằng mỗi ngày ta đang sống chính là một món quà?

Trong triết lý Phật giáo, cái chết không phải là dấu chấm hết, mà là một sự chuyển tiếp. Cuộc đời được ví như những làn sóng: sóng này tan đi để sóng khác trỗi dậy. Hay như một ngọn nến cháy hết, lửa tắt đi nhưng ánh sáng của nó đã từng soi sáng và tiếp nối trong ngọn nến khác. Đó là quy luật vô thường: sinh – diệt, hợp – tan, không ngừng thay đổi.

Các hành vô thường,

Có sinh ắt có diệt.

Sinh diệt diệt rồi,

Tịch diệt là an lạc.

(kinh pháp cú)

Nếu hiểu được vô thường, ta sẽ không còn quá sợ hãi. Giống như khi ta cầm trên tay một bông hoa. Biết rằng sớm muộn nó sẽ tàn, ta càng thêm quý trọng hương sắc của nó trong hiện tại. Cuộc đời cũng thế: chính vì hữu hạn nên mới đáng sống, mới thôi thúc ta yêu thương và trao tặng những gì chân thành nhất. Khi nghĩ đến cái chết, bạn sẽ nhận ra: còn gì để ganh đua, để giận hờn, để giữ mãi những oán thù? Nếu chỉ còn một ngày để sống, bạn sẽ muốn làm tổn thương ai, hay bạn sẽ muốn ôm lấy họ bằng tất cả tình thương? Nếu chỉ còn một ngày, bạn có còn dám phí thời gian chạy theo danh vọng hay sẽ dành từng phút cho những điều thực sự ý nghĩa?

Cái chết nhắc ta rằng: đừng sống thay cho ai khác, đừng chạy theo những khuôn mẫu mà xã hội áp đặt. Bạn là một cá thể độc lập, có ước mơ, có con đường của riêng mình. Hãy lắng nghe tiếng gọi từ trái tim, bởi chỉ bạn mới biết điều gì làm mình thật sự sống động.

Chết không phải là hết – nó chỉ là một cánh cửa khép lại để một cánh cửa khác mở ra. Hiểu được như vậy, bạn sẽ không còn lo sợ, mà sẽ sống an nhiên, tự tại, và biết ơn từng ngày hiện hữu. Phật dạy rằng đời người chỉ như một hơi thở. Hơi thở ra mà không hít vào thì đã là một kiếp qua đi. Vì vậy, thay vì sợ hãi, ta hãy sống trọn từng hơi thở, để mỗi ngày đều có thể mỉm cười rằng: hôm nay tôi đã sống thật sự.

Thở vào, tôi biết mình đang sống.

Thở ra, tôi mỉm cười với vô thường.

Sống hôm nay trọn vẹn,

Mai đến chẳng ngại gì.

Vô thường là bạn đạo,

Tâm an, chẳng sợ chi.

Hiểu được vô thường, ta sẽ bớt đi nỗi sợ hãi trước cái chết. Bởi cái chết không phải là sự chấm dứt, mà chỉ là một sự chuyển tiếp trong dòng chảy bất tận của sự sống. Nhận ra điều ấy, ta sẽ sống trọn vẹn hơn trong từng ngày, từng hơi thở. Ta sẽ biết yêu thương nhiều hơn, tha thứ nhiều hơn, và trân trọng từng phút giây còn được ở bên nhau. Hãy để nỗi sợ trở thành người bạn nhắc nhở, rằng đời người ngắn ngủi, và ta cần sống sao cho mỗi ngày đều có ý nghĩa, mỗi ngày đều có bình an.

Chúc bạn sống như hôm nay là ngày cuối cùng – và cũng là ngày trọn vẹn nhất!