Ý nghĩa khi bạn niệm Quán Thế Âm Bồ Tát

 Trong tâm mỗi chúng sanh đều có một vị Phật có thể là Phật Di Đà, Phật Tổ và Phật Quán Thế Âm Bồ Tát. Bài viết này dành riêng cho các bạn trong tâm hay thường niệm ngài. Vậy thì " Quán Thế Âm" nghĩa là gì?

Ý nghĩa của "Quán Thế Âm": "Quán" có nghĩa là lắng nghe, nhưng không chỉ nghe âm thanh bên ngoài, mà còn lắng nghe tâm hồn của chính mình và của chúng sanh. Ngài lắng nghe nỗi khổ của chúng sanh và giúp họ vượt qua. Đó là cách mà Bồ-tát quán xét lòng mình, không để bị vọng tưởng lôi kéo. "Quán" cũng là nhìn, nhưng không phải nhìn bên ngoài, mà là nhìn tâm của chúng sanh, xem chúng sanh nào tâm không còn vọng tưởng lăng xăng. Không còn vọng tưởng, tâm rỗng không, là khai ngộ .

Theo kinh A Di Dà, Quán Thế Âm Bồ Tát cùng với Đại Thế Chí Bồ Tát là trợ tuyến của đức Phật A Di Đà, được đặt danh hiệu Đại bi Quán Thế Âm Bồ Tát và còn có nghĩa là đại bi là lòng thương người bao la, rộng lớn, Quán nghĩa là xem xét, quán xét, Thế là cõi thế gian và Âm là lời cầu nguyện. Danh hiệu Đại Bi Quán Thế Âm Bồ Tát chính là diễn tả những đức tính thương người, luôn lắng nghe những lời cầu cứu, cứu độ chính sinh. 

Chúng ta thường tự hỏi Quán thế âm bồ tát là nam hay nữ bởi vì trong các câu chuyện về ngài như Quan Âm thị Kính, Quan âm Diệu Thiện. Những hình tượng này đều là người nữ bị hàm oan nhưng đều kiên nhẫn để phổ độ chúng sanh. Mười phương chư Phật không hề có nữ hay nam thân. Hình tượng của Người chỉ là hình ảnh thị hiện chứ không phải là Phật thân của người. 

Trong thời phong kiến, mọi quyền hành đều nằm trong tay nam giới nhưng không phải là không có những nữ lưu đủ khả năng lung lạc và điều khiển sự suy thịnh của một đất nước. Vì thế Quan Âm Bồ Tát tùy duyên hóa độ, hiện người nữ bởi vì người nữ có cá tính nhẫn nhịn, dịu dàng nhằm chuyển hóa tâm xấu ác và cải thiện những xa hoa trụy lạc. Từ đó mà thế gian tạc tượng người theo hình tướng của người phụ nữ. 

Kinh điển Nguyên Thủy không hề có sự thừa nhận nào cho sự tồn tại của Quan Thế Âm Bồ Tát. Quan Âm Bồ Tát chỉ tồn tại trong hệ thống giáo lý kinh điển của Đại Thừa. Do đó, câu trả lời cho thắc mắc Quan Thế Âm Bồ Tát có thật không thì là có.

Mối quan hệ giữa chúng sanh và Quán Thế Âm Bồ-tát thật là gần gũi có những bài giảng đã diễn tả ngài như một người anh cả trong gia đình(vào thời xưa người anh cả có thể thay thế như người cha để dìu dắt các em nếu chẳng may người cha qua đời sớm ) so sánh Quán Thế Âm Bồ-tát như anh cả của tất cả chúng sanh, còn chúng sanh là em út. Khi ta niệm danh hiệu Ngài, Ngài cũng đang "niệm" ta, như hai người thân nhớ về nhau. Mối quan hệ này đã kéo dài từ vô lượng kiếp, kết nối sâu sắc trong đạo Phật.

Một thí dụ đơn giản hơn cho tinh thần niệm Quán Thế Âm đó là "Ngày ngày ăn cơm, chớ nảy lòng tham thức ngon vật lạ. Nếu có những ý tưởng ấy, bạn chẳng còn dùng chân tâm để niệm Quán Thế Âm Bồ-tát nữa. Nếu bạn quả thật thành tâm niệm đức Quán Thế Âm Bồ-tát, thì sao lại còn nghĩ tới chuyện ăn ngon, mặc đẹp? nhà cao cửa rộng?. Chính là bạn nên đã quên những thứ ấy đi từ lâu rồi mới phải. Chỉ có một cách là quên đi mọi chuyện thì chúng ta mới hợp nhất với Quán Thế Âm Bồ-tát đã có sẵn trong lòng chúng ta. Bây giờ chúng ta niệm Quán Thế Âm Bồ-tát chính là niệm Đức Quán Âm ở lòng mình.

Sự khác biệt trong cách nhìn khi niệm Quán Thế Âm Bồ-tát chính là không nhìn ra ngoài, mà lắng nghe và quan sát tâm tánh của chúng sanh. Ngài nhận biết ai đang đau khổ và cứu giúp. Trái lại, chúng sanh thường nhìn ra ngoài, bị vọng tưởng dẫn dắt, quên mất trí huệ bên trong. Do đó, cần xoay ánh nhìn về tự tâm, sống với chân tâm thanh tịnh. Niệm Quán Thế Âm thừong xuyên chính là buông bỏ tham muốn, không chỉ đơn thuần là đọc danh hiệu mà còn là buông bỏ tham, sân, si. Nếu vẫn còn lòng ham muốn vật chất, người tu chưa thực sự nhập tâm với đạo pháp và sự thanh tịnh. 

Tóm lại, bài giảng này khuyến khích mọi người khi niệm Quán Thế Âm Bồ-tát phải niệm bằng cả trái tim thanh tịnh, buông bỏ vọng tưởng và tham dục để tìm về bản tính chân thật trong tâm, hòa làm một với lòng từ bi của Ngài.