Sướng hay khổ, được hay mất, tất cả đều do trí tuệ của mỗi người quyết định. Sự khác biệt giữa bậc thánh nhân và người bình thường cũng nằm ở trí tuệ. Ai sống trong ánh sáng trí tuệ sẽ đạt được sự an nhiên, tự tại. Tâm thái chính là người dẫn đường cho cuộc đời mỗi người. Có câu:
“Đời người như dòng sông, gặp được cao nhân chỉ đường là may mắn. Đời người như cuốn sách, thâm sâu khó lường, vui buồn đều nằm trong đó.”
Lão Tử từng dạy:
“Hiểu biết không đủ ắt sinh lo nghĩ, uy không đủ ắt sinh tức giận, tín không đủ ắt nói nhiều lời.”
1. Hiểu biết không đủ ắt sinh lo nghĩ
Khi thiếu kiến thức, con người mất khả năng quyết đoán, dẫn đến lo lắng, ưu tư, và cảm giác bất an. Những suy nghĩ quá nhiều, những băn khoăn trong cuộc sống không phải do hoàn cảnh bên ngoài, mà khởi nguồn từ nội tâm chưa vững chắc.
Để thay đổi, mỗi người cần trau dồi bản thân, mở rộng tầm nhìn và bước đi từng bước vững vàng. Câu nói:
“Học kinh tăng học vấn, học sử tăng kiến thức”
là lời khuyên quý giá. Đọc sách của người xưa và học từ trí tuệ cổ nhân sẽ giúp chúng ta có kim chỉ nam dẫn đường, biết cách ứng xử và hành động đúng trong mọi tình huống.
2. Uy không đủ ắt sinh tức giận
Khi uy tín và sự tôn trọng không đủ, con người dễ sinh ra oán giận để bù đắp cho sự thiếu hụt này. Tuy nhiên, điều này thường phản tác dụng. Một người tức giận là lúc bộc lộ sự thiếu kiên nhẫn và đức hạnh của mình.
Người có học vấn và đức hạnh luôn khiêm nhường, nhẫn nại và đối đãi với người khác bằng lễ nghĩa. Trong mọi hoàn cảnh, họ không để sự tức giận chi phối hành động.
3. Tín không đủ ắt nói nhiều lời
Người thiếu lòng tin, lời nói thường không được người khác lắng nghe, nên họ hay nói nhiều để mong thuyết phục. Tuy nhiên, Dịch Kinh lại dạy rằng:
“Người có uy đức thì không nói nhiều, kẻ giảo hoạt mới dùng nhiều lời để che giấu.”
Nói nhiều không phải là biểu hiện của sự uyên bác, mà là dấu hiệu của sự bất an và thiếu tín nhiệm. Vì vậy, “thủ tín” – giữ chữ tín – là điều quan trọng hàng đầu.
Tóm lại, trí tuệ, uy đức, và lòng tín là những yếu tố cốt lõi để con người sống an nhiên, tự tại trong cuộc đời. Muốn sống trong ánh sáng trí tuệ, hãy bắt đầu từ việc bồi dưỡng chính mình, hướng đến sự học hỏi và hoàn thiện nhân cách mỗi ngày.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét