"Sự tin tưởng, cởi mở, tôn trọng và tình cảm là chìa khóa
Nghiên cứu đã liên tục chỉ ra rằng các mối quan hệ xã hội tốt là rất quan trọng đối với sức khỏe tối ưu, cả về tinh thần và thể chất. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người có mối quan hệ lành mạnh có nhiều khả năng tham gia vào các hành vi lành mạnh và có xu hướng có kết quả sức khỏe tốt hơn. Họ cũng thường tận hưởng cuộc sống lâu hơn.
Tìm hiểu một số đặc điểm của các mối quan hệ lành mạnh, cùng với các dấu hiệu cho thấy sức khỏe mối quan hệ kém. Chúng tôi cũng chia sẻ một số bước bạn có thể thực hiện để tạo ra các mối quan hệ lành mạnh hơn trong cuộc sống của mình.
Không có mối quan hệ nào là hoàn hảo, mỗi mối quan hệ đều có sự pha trộn giữa các đặc điểm lành mạnh và không lành mạnh. Mặc dù mọi người thường dành nhiều thời gian để nói về cách phát hiện một mối quan hệ không lành mạnh, nhưng họ không nhất thiết phải thảo luận về những gì cấu thành nên một mối quan hệ lành mạnh. Các đặc điểm không lành mạnh có thể bao gồm thiếu tin tưởng, thiếu tôn trọng, thiếu hỗ trợ cho sở thích của nhau, không trung thực, không có khả năng duy trì bản sắc cá nhân, thiếu giao tiếp cởi mở về cảm xúc, thiếu sự yêu thích và tình cảm, và sự bất bình đẳng và không công bằng trong mối quan hệ.
Khi đánh giá sức khỏe mối quan hệ của bạn, hãy tự hỏi mình những câu hỏi như sau:
Bạn có tin tưởng nhau không?
Bạn có tôn trọng nhau không?
Bạn có ủng hộ sở thích và nỗ lực của nhau không?
Bạn có trung thực và cởi mở với nhau không?
Bạn có thể duy trì bản sắc cá nhân của mình không?
Bạn có nói về cảm xúc, hy vọng, nỗi sợ hãi và ước mơ của mình không?
Bạn có cảm thấy và thể hiện sự yêu thích và tình cảm không?
Có sự bình đẳng và công bằng trong mối quan hệ của bạn không?
Mỗi người có nhu cầu về mối quan hệ khác nhau. Ví dụ, một số người có nhu cầu cởi mở và tình cảm cao hơn những người khác. Trong các mối quan hệ lành mạnh, nhu cầu của mỗi người đều được đáp ứng.
Đặc điểm của các mối quan hệ lành mạnh
Mặc dù tất cả các mối quan hệ đều có nét riêng, nhưng có một số đặc điểm phân biệt mối quan hệ giữa các cá nhân lành mạnh với mối quan hệ không lành mạnh. Sau đây là một số đặc điểm cần cân nhắc.
1-Lòng tin
Lòng tin là thành phần chính của các mối quan hệ lành mạnh. Nghiên cứu cho thấy khả năng tin tưởng người khác của bạn bị ảnh hưởng bởi phong cách gắn bó tổng thể của bạn. Nói cách khác, các mối quan hệ trải qua từ khi còn nhỏ giúp định hình kỳ vọng của một người đối với các mối quan hệ trong tương lai.
Nếu các mối quan hệ trong quá khứ của bạn an toàn, ổn định và đáng tin cậy, bạn có nhiều khả năng tin tưởng mọi người trong các mối quan hệ trong tương lai. Tuy nhiên, nếu các mối quan hệ trong quá khứ của bạn không ổn định và không đáng tin cậy, bạn có thể phải giải quyết các vấn đề về lòng tin trong tương lai.
Lòng tin cũng được thiết lập bởi cách hai người đối xử với nhau. Khi bạn thấy rằng người kia đối xử tốt với bạn, đáng tin cậy và sẽ ở đó khi bạn cần, bạn có nhiều khả năng phát triển lòng tin ở họ. Khi lòng tin này phát triển, mối quan hệ sẽ trở thành nguồn an ủi và an toàn quan trọng hơn.
Nếu bạn cảm thấy mình phải che giấu mọi thứ với người kia, thì có thể là do bạn thiếu sự tin tưởng thiết yếu này.
2-Sự cởi mở và tự tiết lộ
Một đặc điểm quan trọng khác của các mối quan hệ lành mạnh là sự tự do được là chính mình. Mặc dù các cặp đôi khác nhau có mức độ cởi mở và tự tiết lộ khác nhau, nhưng bạn không bao giờ nên cảm thấy mình phải che giấu các khía cạnh của bản thân hoặc thay đổi con người mình. Việc cởi mở với nhau giúp bạn cảm thấy gắn kết hơn với tư cách là một cặp đôi đồng thời nuôi dưỡng lòng tin lớn hơn.
Khi bắt đầu một mối quan hệ, bạn có thể kìm nén và thận trọng hơn về những gì bạn sẵn sàng tiết lộ. Theo thời gian, khi sự thân mật của một mối quan hệ tăng lên, các đối tác bắt đầu tiết lộ nhiều hơn về suy nghĩ, ý kiến, niềm tin, sở thích và ký ức của họ với nhau.
Việc cởi mở với nhau giúp bạn cảm thấy gắn kết hơn với tư cách là một cặp đôi đồng thời nuôi dưỡng lòng tin lớn hơn. Việc tự tiết lộ có thể giúp tăng cường sự tự tin trong mối quan hệ của bạn.
Một nghiên cứu cho thấy khi mọi người không hài lòng với mức độ cởi mở của đối tác, họ thường thảo luận vấn đề này với đối tác. Đây là một ví dụ điển hình về cách giải quyết vấn đề một cách cởi mở có thể giúp củng cố mối quan hệ.
Điều này không có nghĩa là bạn phải chia sẻ mọi thứ với đối tác của mình. Mỗi cá nhân đều có ranh giới riêng về không gian và sự riêng tư. Điều quan trọng nhất là liệu mỗi đối tác có cảm thấy thoải mái khi chia sẻ hy vọng, nỗi sợ hãi và cảm xúc của họ hay không nếu họ muốn.
3-Ranh giới lành mạnh
Mặc dù đối tác của bạn có thể có những nhu cầu khác với bạn, nhưng điều cần thiết là phải tìm cách thỏa hiệp trong khi vẫn duy trì ranh giới của bạn. Ranh giới không phải là về sự bí mật. Thay vào đó, chúng thiết lập rằng mỗi người đều có nhu cầu và kỳ vọng riêng.
Ranh giới lành mạnh là duy nhất đối với mỗi cá nhân và mỗi cặp đôi. Chúng thiết lập rằng mỗi người đều có nhu cầu và kỳ vọng riêng. Ví dụ về ranh giới lành mạnh bao gồm đồng ý không xem điện thoại của nhau, dành cho nhau thời gian và không gian để có tình bạn ngoài hôn nhân, tôn trọng không gian cá nhân của nhau và đặt ra giới hạn về thời gian bạn dành cho nhau hoặc xa nhau.
Một đối tác có kỳ vọng không lành mạnh về sự cởi mở và trung thực có thể mong đợi biết bạn đang ở đâu và bạn đang làm gì mọi lúc. Họ cũng có thể hạn chế những người bạn có thể dành thời gian cho hoặc yêu cầu truy cập vào tài khoản mạng xã hội cá nhân của bạn.
4-Tôn trọng lẫn nhau
Trong các mối quan hệ gần gũi, lành mạnh, mọi người có mức độ tôn trọng chung. Họ không hạ thấp hoặc coi thường nhau và cung cấp sự hỗ trợ và an toàn. Sự tôn trọng lẫn nhau này là nền tảng của một mối quan hệ lành mạnh, khiến mỗi đối tác cảm thấy được coi trọng và trân trọng.
5-Có một số cách khác nhau mà các cặp đôi có thể thể hiện sự tôn trọng đối với nhau. Bao gồm:
Lắng nghe nhau
Không trì hoãn hoặc cản trở khi đối tác yêu cầu bạn làm điều gì đó
Hiểu biết và tha thứ khi một người mắc lỗi
Xây dựng lẫn nhau, không hạ bệ nhau
Dành chỗ trong cuộc sống của bạn cho đối tác
Quan tâm đến những điều mà đối tác thích
Cho phép đối tác có cá tính riêng của họ
Hỗ trợ và khuyến khích các hoạt động và đam mê của đối tác
Thể hiện sự trân trọng và biết ơn đối với nhau
Có sự đồng cảm với nhau
1-Tình yêu và tình cảm
Các mối quan hệ lành mạnh được đặc trưng bởi tình yêu và tình cảm. Chúng thường bắt đầu bằng tình yêu nồng cháy hoặc khao khát mãnh liệt, cảm xúc mạnh mẽ và nhu cầu duy trì sự gần gũi về mặt thể xác. Cuối cùng, điều này chuyển thành tình yêu thương, được đánh dấu bằng cảm giác yêu thương, tin tưởng, thân mật và cam kết.
Niềm đam mê ban đầu đánh dấu sự khởi đầu của một mối quan hệ mới có xu hướng giảm dần theo thời gian. Mặc dù những cảm xúc mãnh liệt ban đầu cuối cùng cũng trở lại mức bình thường, các cặp đôi trong mối quan hệ lành mạnh có thể xây dựng sự thân mật sâu sắc hơn dần dần khi mối quan hệ tiến triển.
Điều quan trọng cần nhớ là nhu cầu thể chất của mỗi cá nhân là khác nhau. Không có mức độ tình cảm hay sự thân mật phù hợp nào áp dụng cho tất cả mọi người. Chìa khóa cho một mối quan hệ lành mạnh là cả hai đối tác đều hài lòng với mức độ tình cảm mà họ chia sẻ.
Một mối quan hệ nuôi dưỡng được đặc trưng bởi tình yêu và tình cảm chân thành dành cho nhau, có thể được thể hiện theo nhiều cách khác nhau.
2-Giao tiếp tốt
Các mối quan hệ lành mạnh, lâu dài—dù là tình bạn hay quan hệ lãng mạn—đều đòi hỏi khả năng giao tiếp tốt. Có thể nói không có nghĩa là có bất kỳ xung đột nào. Nó có nghĩa là có thể giải quyết những khác biệt về quan điểm một cách hiệu quả.
Khi xung đột nảy sinh, những người trong mối quan hệ lành mạnh có thể tránh được các cuộc tấn công cá nhân. Họ vẫn tôn trọng và đồng cảm với đối tác của mình khi thảo luận về suy nghĩ và cảm xúc của họ và hướng tới một giải pháp.
Đôi khi, xung đột là cơ hội để củng cố mối quan hệ với đối tác của bạn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng xung đột có thể có lợi trong các mối quan hệ thân mật khi cần giải quyết các vấn đề nghiêm trọng, cho phép các đối tác thực hiện những thay đổi có lợi cho tương lai của mối quan hệ.
3-Cho và nhận
Các mối quan hệ bền chặt được đánh dấu bằng sự có đi có lại tự nhiên. Nó không phải là về việc ghi điểm hoặc cảm thấy rằng bạn nợ người kia. Bạn làm mọi thứ cho nhau vì bạn thực sự muốn.
Điều này cũng không có nghĩa là sự cho và nhận trong một mối quan hệ luôn luôn bình đẳng 100%. Đôi khi, một đối tác có thể cần nhiều sự giúp đỡ và hỗ trợ hơn. Trong những trường hợp khác, một đối tác có thể thích đảm nhận vai trò chăm sóc. Sự mất cân bằng như vậy là chấp nhận được miễn là mỗi người đều ổn với động lực và các đối tác nhận được sự hỗ trợ mà họ cần.
Tóm tắt
Đặc điểm của các mối quan hệ lành mạnh bao gồm sự tin tưởng, cởi mở, ranh giới, tôn trọng, tình cảm, giao tiếp và sự cho đi và nhận lại lẫn nhau.
Dấu hiệu của các mối quan hệ không lành mạnh
Các mối quan hệ có thể thay đổi và không phải mọi mối quan hệ đều lành mạnh mọi lúc. Một mối quan hệ không lành mạnh khi điều xấu lấn át điều tốt hoặc khi một số hành vi nhất định gây hại cho một hoặc cả hai cá nhân. Đặc biệt, thời gian căng thẳng có thể dẫn đến các hành vi và cơ chế đối phó tạo ra các vấn đề.
Các dấu hiệu của mối quan hệ không lành mạnh bao gồm:
Cố gắng kiểm soát hành vi của bạn
Tránh xa nhau
Sợ chia sẻ ý kiến hoặc suy nghĩ của bạn
Bị ép buộc phải từ bỏ những điều bạn thích
Chỉ trích những gì bạn làm, bạn dành thời gian cho ai, cách bạn ăn mặc, v.v.
Cảm thấy bị ép buộc phải thay đổi con người của bạn
Cảm thấy rằng dành thời gian cho nhau là một nghĩa vụ
Thiếu công bằng khi giải quyết xung đột
Thiếu sự riêng tư hoặc áp lực phải chia sẻ mọi chi tiết trong cuộc sống của bạn
Bỏ bê nhu cầu của bản thân để đặt đối tác lên hàng đầu
Giao tiếp kém
Kiểm soát không bình đẳng đối với các nguồn lực chung như tiền bạc và phương tiện đi lại
La hét khi bất đồng ý kiến
Một số trong những điều này có thể chỉ là tạm thời và là điều bạn có thể cùng nhau giải quyết thông qua các phương pháp tự trợ giúp hoặc tham khảo ý kiến của chuyên gia sức khỏe tâm thần. Khi nói đến các vấn đề nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như hành vi lạm dụng, mối quan tâm chính của bạn nên là duy trì sự an toàn và an ninh của mình.
Cách xây dựng các mối quan hệ lành mạnh hơn
Hành vi độc hại thường là dấu hiệu cho thấy một mối quan hệ không lành mạnh nên kết thúc. Có nhiều cách khác để khắc phục điểm yếu và xây dựng một mối quan hệ lành mạnh hơn.
Cam kết với công việc
Các mối quan hệ cần có sự nỗ lực của cả hai bên. Nếu bạn là người duy nhất cố gắng cải thiện mọi thứ, điều đó sẽ dẫn đến một mối quan hệ một chiều. Kịch bản này có thể khiến bạn cảm thấy căng thẳng, bực bội và kiệt sức về mặt cảm xúc.
Mỗi người phải sẵn sàng làm phần việc của mình để duy trì mối quan hệ và khắc phục các vấn đề có thể xảy ra. Cam kết với nhau rằng bạn sẽ nỗ lực xây dựng mối quan hệ đối tác bền chặt hơn.
Thể hiện sự trân trọng
Các cặp đôi cảm thấy biết ơn nhau thường có sự gần gũi và hạnh phúc cá nhân hơn. Việc tìm cách thể hiện lòng biết ơn này cũng rất cần thiết.
Một nghiên cứu cho thấy việc thể hiện lòng biết ơn đối với đối tác có thể cải thiện mối quan hệ, đặc biệt là khi lòng biết ơn được trao đi một cách chân thành. Một nghiên cứu khác lưu ý rằng cảm giác biết ơn từ đối tác giúp bảo vệ mối quan hệ, ngay cả trong thời kỳ xung đột và căng thẳng về tài chính.
Những cách để thể hiện sự trân trọng đối với đối tác bao gồm:
Chăm sóc công việc nhà mà họ thường làm
Tặng họ một tấm thiệp để họ biết bạn cảm thấy thế nào
Nấu món ăn yêu thích của họ
Mua vé tham dự một sự kiện mà họ thích
Giữ mọi thứ thú vị
Việc theo kịp guồng quay hàng ngày của công việc và con cái có thể khiến các cặp đôi rơi vào thói quen cũ. Theo thời gian, điều này có thể khiến bạn cảm thấy nhàm chán trong mối quan hệ của mình, đồng thời khiến bạn ít có khả năng tham gia vào các hoạt động với nhau hơn.
Bạn có thể làm gì để duy trì sự lãng mạn trong thời gian dài?
Lên lịch hẹn hò thường xuyên hoặc dành thời gian mỗi tuần để tập trung vào nhau
Thử những điều mới mẻ cùng nhau, chẳng hạn như tham gia một lớp học hoặc bắt đầu một sở thích mà cả hai đều thích
Tìm cách gây bất ngờ cho nhau, chẳng hạn như gửi tin nhắn ngẫu nhiên "Anh đang nghĩ đến em" vào giữa ngày
Tìm thời gian cho sự gần gũi và làm những việc để tạo tâm trạng trước
Khi nào cần tìm kiếm sự trợ giúp về mối quan hệ
Mọi mối quan hệ đều có những va chạm trên đường đi. Xung đột về tài chính, thách thức trong việc nuôi dạy con cái và những khác biệt khác đều có thể tạo ra những thăng trầm trong một mối quan hệ lâu dài. Ngay cả khi bạn và đối tác của mình có một mối quan hệ lành mạnh, các vấn đề thường phát sinh có thể được hưởng lợi từ sự giúp đỡ của chuyên gia.
Hãy cân nhắc nói chuyện với một cố vấn hoặc nhà trị liệu nếu mối quan hệ của bạn có thể được hưởng lợi từ sự giúp đỡ từ bên ngoài. Việc tìm kiếm một chuyên gia sức khỏe tâm thần có kỹ năng giải quyết các vấn đề giữa các cá nhân và mối quan hệ có thể giúp cả hai bạn học cách giao tiếp và đối phó với một số vấn đề mà bạn có thể thấy khó khăn.
Làm việc với một nhà trị liệu dành cho các cặp đôi có thể là một cách hữu ích để giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ của bạn.
Điều quan trọng cần nhớ là bạn không thể ép buộc ai đó thay đổi hành vi trừ khi họ muốn. Nếu đối tác của bạn không quan tâm hoặc không muốn đi tư vấn, bạn luôn có thể tự mình đi và tập trung vào nhu cầu và sức khỏe của chính mình. Hãy xây dựng hệ thống hỗ trợ xã hội của bạn bên ngoài mối quan hệ và cân nhắc chấm dứt mối quan hệ nếu cuối cùng nó không lành mạnh.
Lời khuyên từ Verywell
Ngay cả khi mối quan hệ của bạn có vẻ lành mạnh, đôi khi cũng hữu ích khi lùi lại và tìm kiếm những cải thiện mà bạn có thể cùng nhau thực hiện. Các mối quan hệ lành mạnh được đánh dấu bằng khả năng nhận ra các vấn đề, bao gồm cả vấn đề của chính bạn, có thể đe dọa đến thành công lâu dài của họ. Bằng cách sẵn sàng phân tích mối quan hệ của mình, bạn có thể cùng nhau xây dựng một mối quan hệ hợp tác viên mãn hơn.
Tác giả Kendra Cherry, MSEd
Bài viết được đăng trên trang web Verywell Mind
Kendra Cherry, MS, là một chuyên gia phục hồi chức năng tâm lý xã hội, nhà giáo dục tâm lý học và là tác giả của "Everything Psychology B
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét