Tâm Thiền trong ta

Thiền định là một nghệ thuật khó nắm bắt. Nhiều người nghĩ rằng thiền định chỉ là ngồi yên lặng và quan sát hơi thở. Nhưng thực tế thì thiền định là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự chuyển đổi toàn diện của tâm trí và cách sống. Tâm trí của chúng ta thường bị lôi cuốn vào những suy nghĩ, cảm xúc và ấn tượng về thế giới bên ngoài. Chúng ta thường bận rộn với những việc phải làm, những mong muốn và những lo lắng. Chúng ta thường không nhận ra được sự thật về bản chất của mọi hiện tượng. Thiền định giúp chúng ta trở về với chính mình, nhìn thẳng vào tâm trí của mình và nhận ra được sự vô thường, không tự nhiên và không an lạc của mọi sự vật.

Để thiền định hiệu quả, chúng ta cần có sự kiên trì và quyết tâm. Chúng ta cần dành ra thời gian để ngồi thiền mỗi ngày, dù chỉ là vài phút. Chúng ta cần có sự tập trung và chánh niệm, để không bị phân tán bởi những gì xảy ra xung quanh hoặc trong tâm trí. Chúng ta cần có sự khéo léo và linh hoạt, để biết cách điều chỉnh hơi thở, tư thế và phương pháp thiền cho phù hợp với từng hoàn cảnh. Chúng ta cần có sự khiêm nhường và học hỏi, để không tự mãn hay kiêu ngạo về kết quả thiền định của mình. Và quan trọng nhất, chúng ta cần có sự thông minh và tuệ giác, để biết cách áp dụng những gì đã học được từ thiền định vào cuộc sống hàng ngày.

Thiền định không phải là một hoạt động riêng biệt, mà là một phần của cuộc sống. Chúng ta không chỉ thiền khi ngồi xuống gối, mà còn thiền khi ăn uống, nói chuyện, làm việc hay nghỉ ngơi. Mục tiêu của thiền định là giải thoát khổ đau cho chính mình và cho mọi sinh linh. Để làm được điều đó, chúng ta cần sống theo những nguyên tắc đạo đức, tuân theo những luật lệ Phật pháp và tu tập theo những phương tiện trí tuệ. Thiền định không phải là một kỹ thuật hay một công cụ, mà là một con đường dẫn đến giác ngộ.

Chúng ta cần kiên nhẫn với chính mình. Cần có thời gian để thay đổi đến mức mà thiền thực sự là một trạng thái tinh thần, sẵn có bất cứ lúc nào vì thị trường không còn quan trọng nữa. Chợ không chỉ có nghĩa là đi mua sắm. Nó có nghĩa là mọi thứ được thực hiện trên thế giới: tất cả các kết nối, ý tưởng, hy vọng và ký ức, tất cả sự từ chối và kháng cự, tất cả các phản ứng của chúng ta.

Trong thiền định, có thể có những cái nhìn thoáng qua nhất thời để thấy rằng sự tập trung có thể thực hiện được, nhưng nó không thể duy trì được lâu dài. Nó liên tục trượt đi và tâm lại quay trở lại nơi nó xuất phát. Để chống lại điều đó, người ta phải có quyết tâm biến cuộc sống của mình thành một cuộc sống thiền định; điều đó không có nghĩa là người ta phải thiền từ sáng đến tối. Tôi không biết ai làm được điều đó. Và điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể hoàn thành nhiệm vụ và nghĩa vụ của mình, bởi vì chúng cần thiết và quan trọng nhất chừng nào chúng ta còn có chúng. Nhưng điều đó có nghĩa là chúng ta phải cẩn thận theo dõi mọi hành động và phản ứng của mình để đảm bảo rằng mọi việc diễn ra dưới ánh sáng của Pháp - sự thật. Điều này áp dụng cho từng chi tiết nhỏ nhất như đồ ăn, những gì chúng ta nghe hoặc nói. Chỉ khi đó tâm mới có thể sẵn sàng với phẩm chất thiền định khi chúng ta ngồi xuống gối. Điều đó có nghĩa là dù chúng ta ở đâu, chúng ta vẫn sống nội tâm. Nội tâm của chúng ta chính là bản chất của thiền.

Bài pháp thoại của Ayya Khema

Buddhist Psychology