Chuyện con voi và con ruồi

Một ngày nọ, đệ tử và thiền sư cùng nhau đi bộ xuyên qua khu rừng. Trong lòng người đệ tử đang ngổn ngang suy nghĩ, tâm trí ngưòi đệ tử không lúc nào yên tĩnh. Anh hỏi thầy: “Thưa thầy, tại sao tâm trí của hầu hết chúng ta luôn chộn rộn, và chỉ có rất ít người mới đạt được sự tĩnh lặng? Làm thế nào để giữ cho tâm trí bình an?”

Thiền sư mỉm cười hiền hậu và nói: “Ta sẽ kể cho con nghe một câu chuyện.”

“Có một con voi đang đứng dưới tán cây, chăm chỉ hái lá để ăn. Bỗng nhiên, một con ruồi nhỏ bay tới, vo ve quanh tai của nó. Con voi nhẹ nhàng phe phẩy đôi tai dài của mình để xua đuổi con ruồi. Nhưng con ruồi không bỏ đi, nó tiếp tục bay tới, gây ra tiếng ồn không ngừng. Lặp đi lặp lại nhiều lần như thế, cuối cùng, con voi nhẫn nại hỏi con ruồi:

Tại sao anh không ngừng làm ồn và đứng yên một lúc?

Con ruồi đáp:

Tôi bị thu hút bởi mọi thứ xung quanh, từ những gì tôi nhìn thấy, nghe thấy, cho đến những mùi hương tôi cảm nhận được. Cả năm giác quan của tôi liên tục kéo tôi đi theo mọi hướng, khiến tôi không thể dừng lại được. Thế bí quyết của anh là gì vậy? Làm sao mà anh luôn giữ được sự điềm tĩnh và tĩnh lặng như thế?

Con voi chậm rãi trả lời:

Cả năm giác quan của tôi không kiểm soát sự chú ý của tôi. Tôi là người kiểm soát sự chú ý của mình và có thể tập trung vào bất kỳ điều gì tôi muốn. Chính điều này giúp tôi hoàn toàn chìm đắm vào việc mà mình đang làm, giữ cho tâm trí tôi luôn tập trung và tĩnh lặng. Giờ đây, tôi đang ăn lá cây, và tôi hoàn toàn tập trung vào việc ăn. Bởi vì tôi kiểm soát được sự chú ý của mình, tôi không bị xao lãng bởi những thứ khác, do đó tâm trí tôi luôn được yên tĩnh.”

Nghe xong câu chuyện, mắt người đệ tử sáng lên và một nụ cười rạng rỡ hiện trên gương mặt anh. Anh quay sang thiền sư và nói:

Thưa thầy, con đã hiểu rồi! Tâm trí chúng ta sẽ mãi không yên nếu để cho năm giác quan và mọi thứ xung quanh kiểm soát. Nhưng nếu chúng ta biết kiểm soát năm giác quan và điều chỉnh sự chú ý của mình, thì tâm trí sẽ trở nên tĩnh lặng, thoát khỏi sự xao động.

Thiền sư gật đầu đồng ý:

Đúng vậy! Tâm trí luôn bị xao động bởi những gì con chú ý. Kiểm soát sự chú ý, và con sẽ kiểm soát được tâm trí mình.”