Tình Yêu Thật Sự và sự tự nhiên

 Tình yêu chân thật là một dạng trí tuệ, không phải chỉ là một cảm giác thoáng qua như nhiều người thường nghĩ. Giống như việc ăn một món ăn ngon, nếu ngày nào cũng ăn thì chẳng mấy chốc bạn sẽ cảm thấy chán. Tình yêu như vậy cuối cùng sẽ dẫn đến thù hận và đau khổ. Hạnh phúc thế gian luôn gắn liền với tham ái và tất yếu sẽ mang đến đau khổ, giống như cảnh sát luôn theo sát tên trộm.

Chúng ta không thể loại bỏ hoàn toàn cảm xúc này, nhưng không nên dính mắc hay đồng hóa bản thân với nó. Chỉ cần hiểu rõ bản chất của nó, khi đó Pháp sẽ hiện diện. Một người yêu một người khác, nhưng khi người yêu rời bỏ hay qua đời, việc tiếp tục than khóc, nhớ nhung cái đã thay đổi chỉ mang đến đau khổ, không phải là tình yêu. Khi ta hiểu thấu chân lý, không còn nhu cầu hay mong muốn gì nữa, trí tuệ và tình yêu chân thật sẽ chiếm chỗ tham ái và tràn ngập thế gian.

Thế Nào Là Tự Nhiên?

Nhiều người mong muốn sống một cách "tự nhiên" và than phiền rằng lối sống hiện tại không hợp với tự nhiên. Tự nhiên có thể được thấy ở cây cối trong rừng, nhưng nếu bạn xây một ngôi nhà giữa rừng, liệu tự nhiên có biến mất? Nếu biết cách sử dụng cây cối để xẻ gỗ và xây nhà, cây cối sẽ có giá trị hơn đối với bạn. Tương tự như việc một con chó tự nhiên chạy khắp nơi, nhưng khi ném cho nó một khúc xương, nó sẽ lao vào tranh giành với những con chó khác. Đó có phải là "tự nhiên" mà bạn mong muốn?

Nghĩa thực sự của tự nhiên có thể được tìm thấy qua việc tuân theo giới luật và thực hành thiền định. Tự nhiên này vượt lên trên những thói quen, điều kiện và nỗi sợ hãi của chúng ta. Nếu để tâm hồn tự do đi theo cái gọi là tự nhiên mà không cần rèn luyện, chỉ làm theo cảm xúc mà không suy nghĩ, thì tâm hồn sẽ bị chi phối bởi tham lam, sân hận, si mê. Và đau khổ sẽ từ đó mà phát sinh.

Qua sự thực hành, chúng ta có thể để cho cây trí tuệ và tình thương trưởng thành một cách tự nhiên, ở bất kỳ nơi đâu, cho đến khi nó đơm hoa kết trái.

Con Người Thật

Có một vị tăng thuyết pháp rất lưu loát nhưng giới hạnh lại bê bối. Những người nghe pháp thì kính trọng ông, nhưng những người biết về đời sống của ông lại không thể chấp nhận được. Khi được hỏi về con người thật của vị pháp sư này, thiền sư trả lời: "Con người thật đã nhập Niết bàn rồi."

Câu trả lời này hàm ý rằng khi còn trong vô minh và ái dục, mỗi người đều có hai bộ mặt: con người thật và con người giả. Con người giả là cái tôi vọng ngã, được xây dựng từ những yếu tố ngoại lai như ý niệm, tư tưởng, quan niệm, tình cảm từ môi trường sống. Những yếu tố này dần dần tạo ra một con người giả tạo, xa rời bản chất tự nhiên và càng ngày càng xa lạ với con người thật. Con người giả không đơn giản, mà rất đa diện: khi là người anh, khi là người em, khi là cha, khi là chú, lúc vui, lúc giận, không có sự nhất quán. Vì vậy, con người giả luôn mâu thuẫn với chính mình cả trong tư tưởng, tình cảm, hành động lẫn lý thuyết.

Thiền sư nói "Con người thật đã nhập Niết bàn rồi" có nghĩa là con người thật đã bị con người giả đánh mất hoặc con người đích thực chính là bản lai diện mục, chân như tự tánh, mà chân như tự tánh thì luôn luôn ở nơi Niết bàn.

Pháp thoại của Thiền sư  AJAHN CHAH