Bủn Xỉn và Tật Đố

 Trong cuộc sống, không ít người tự hỏi vì sao thế giới lại luôn có xung đột, vì sao con người không ngừng ganh đua, tranh giành nhau? Những lý do thường được đưa ra như là do vô minh, tham ái, tà kiến hay chấp thủ. Tuy nhiên, những khái niệm này đôi khi phức tạp, đòi hỏi chúng ta phải dành thời gian nghiên cứu và thực hành giáo lý nhà Phật, khiến nhiều người cảm thấy khó tiếp cận. Theo giáo lý A-tì-đàm, Đức Phật đã có cách giải thích ngắn gọn hơn. Ngài cho rằng nguyên nhân chính chỉ đơn giản là do hai điều: bủn xỉn và tật đố.

Bủn Xỉn là trạng thái không muốn chia sẻ bất cứ điều gì cho ai. Người có tính bủn xỉn không chỉ từ chối chia sẻ mà còn khó chịu khi thấy người khác nhận được điều gì đó tốt đẹp. Cùng với đó là Tật Đố - sự ganh ghét khi thấy người khác có được thành quả hoặc hạnh phúc. Ví dụ, một người có tính bủn xỉn không muốn chia sẻ tài sản hay niềm vui của mình với người khác, và khi thấy ai khác chia sẻ, họ cũng không cảm thấy vui. Đó chính là biểu hiện của tật đố.

Hai tính cách này chỉ tồn tại ở những người còn có "thân kiến" (chấp vào bản thân). Đối với một người đã bước vào con đường tu tập, bủn xỉn và tật đố sẽ dần bị loại bỏ. Đức Phật đã giải thích rằng nếu mỗi cá nhân không còn hai tính cách này, thế giới sẽ hòa bình và vũ trụ sẽ tràn đầy an lạc. Khi chúng ta thực hành loại bỏ chúng, chúng ta tiến gần hơn đến trạng thái A-la-hán và đạt được sự tĩnh lặng của niết bàn.

Tham lam và đố kỵ là những yếu tố tiềm ẩn trong mỗi người, thường rất khó nhận ra. Đôi khi, chúng ta không muốn đối diện với chúng. Tuy nhiên, mỗi ngày, hãy quay về soi xét tâm mình, dần dần loại bỏ hai tính cách này để sớm đạt đến hạnh phúc và sự an bình mà đạo Phật nhắc đến.

Phỏng theo pháp thoại sư Toại Khanh