Hạnh phúc và đau khổ

Có câu nói "Không có chân lý tuyệt đối, chỉ có những chân lý tương đối". 

Điều này chứng minh rằng hạnh phúc và đau khổ đều xuất phát từ các nguyên nhân của sự tồn tại. Khi chúng ta không tuân theo những nguyên tắc đó, chúng có thể biến đổi thành hai loại bệnh nghiêm trọng: một là phân tích tâm lý quá mức, hai là bắt buộc phải tuân thủ những việc lặp lại không bao giờ thay đổi.

Tôi có một người em trai, hiện đang làm việc trong lĩnh vực khoa học. Em không tin vào tôn giáo và dường như đang trải qua một giai đoạn trầm cảm nhẹ một phần vì sự ra đi của Mẹ tôi. Mọi điều em nói đều xuất phát từ cơ sở khoa học, nhưng đôi khi điều này trở nên quá đà. Ví dụ, khi nhìn vào làn da của người khác, em có thể phân tích họ thiếu những dưỡng chất gì và suy đoán rằng điều đó sẽ dẫn đến cái chết. Tôi nghĩ rằng đây là một dạng sợ hãi tiềm ẩn, xuất phát từ việc em không có một niềm tin nào về tôn giáo hay tâm linhđể bám víu vào.

Người bị bệnh phân tích quá mức luôn tự xem xét bản thân và suy nghĩ theo từng lớp. Họ cần không ngừng đổi mới cảm giác và lý do của nó, nhưng sự phân tích này khiến niềm vui trở nên mong manh, dễ tan biến. Khi quá phân tích một cảnh đẹp hay cảm xúc, ta dần mất khả năng tận hưởng nó. Sự vui thích và cảm giác tinh thần không chịu nổi sự phân tích, và khi bị soi xét quá mức, chúng trở nên hời hợt, thiếu chân thành, khiến ta khó có thể hy sinh, nhiệt tình hay quảng đại.

Đau khổ cũng có hai loại: một loại làm giàu cho tâm hồn, một loại khiến ta suy nhược. Những người quá phân tích không biết trải nghiệm những nỗi đau có thể giúp họ trưởng thành, mà luôn dày vò bản thân bằng những suy nghĩ tiêu cực. Họ giống như người gãi vào vết thương, khiến nó càng đau đớn hơn.

Muốn chữa bệnh này, chúng ta phải nhớ rằng sống là hành động, là phấn đấu. Cần biết thưởng thức và cảm phục hơn là chỉ biết phê bình, phân tích. Hãy tin vào cuộc đời và đôi khi, học cách buông bỏ những lo âu, gánh nặng, để nhẹ nhàng bước tiếp."

Đức Phật đã dạy rằng hạnh phúc và khổ đau luôn song hành trong cuộc sống, và chính thái độ của chúng ta khi đón nhận chúng mới là yếu tố quyết định con đường cuộc đời sẽ đi về đâu. Cố thiền sư Thích Nhất Hạnh cũng nhắc nhở rằng, "mỗi sớm mai thức dậy, hãy chọn lựa hạnh phúc hay khổ đau cho ngày hôm nay," vì tất cả đều nằm trong khoảnh khắc hiện tại của ngày hôm nay.