Phát Triển Một Ý Thức Lành Mạnh Về “Tôi”

 Để phát triển một ý thức lành mạnh về "tôi," cần tập trung vào hiện tại, thay vì mắc kẹt trong ký ức quá khứ hay mộng tưởng tương lai. Điều này dựa trên hai khái niệm chính:

-Bản ngã: Nhận thức về chính mình.

-Nền tảng quy gán: Những khoảnh khắc trải nghiệm hiện tại.

Bản ngã của mỗi người được định hình bởi tất cả các trải nghiệm trong cuộc sống, từ gia đình, bạn bè, học vấn, công việc, truyền thông đến những nơi đã sống hoặc thăm. Những yếu tố này ảnh hưởng đến cách chúng ta suy nghĩ, hành xử, và cảm nhận trong hiện tại.

Một vấn đề chúng ta thường gặp là không nhận thức được ảnh hưởng: Có những yếu tố vô thức tác động đến cách suy nghĩ, hành động. Đôi khi chúng ta lại đồng hóa quá mức: Gắn bó mạnh mẽ với một vài ảnh hưởng và bỏ qua những yếu tố khác và Chủ động từ chối những tác động không mong muốn. Cho nên Để phát triển một bản ngã toàn diện, cần nhận biết và chấp nhận tất cả các ảnh hưởng này, cả tích cực và tiêu cực, rồi tích hợp chúng thành một bức tranh hoàn chỉnh.

Một số liệu pháp tập trung vào việc xác định ảnh hưởng tiêu cực từ cha mẹ hoặc môi trường, ví dụ:

-Thói quen tiêu cực: Bị phê bình, thiếu sự công nhận.

-Thói quen trung lập: Giữ nhà cửa gọn gàng, thói quen ăn uống.

-Tuy nhiên, chỉ nhận thức các ảnh hưởng tiêu cực là chưa đủ. Điều quan trọng là:

-Thừa nhận các tác động tiêu cực mà không đổ lỗi.

-Nhấn mạnh những điều tích cực: Điều này tạo ra lòng biết ơn và cải thiện lòng tự tin. Chẳng hạn, nếu bị ảnh hưởng bởi sự phê bình tiêu cực, thay vì đồng hóa mình với điều đó, hãy tập trung vào những phẩm chất tốt mình đã thừa hưởng.

Con người thường có xu hướng trung thành với gia đình, nghề nghiệp, hoặc những gì họ được dạy. Tuy nhiên, trung thành với các ảnh hưởng tiêu cực là không có lợi. Ví dụ Nếu cha mẹ nói rằng bạn không giỏi, bạn có thể vô thức hành động kém cỏi để "chứng minh" điều đó đúng. Thay vì phàn nàn hay đổ lỗi, bạn hãy thừa nhận tác động của các yếu tố tiêu cực. Hiểu rõ rằng mình không muốn duy trì những điều này. Bạn nên tập trung vào các ảnh hưởng tích cực và phát triển lòng biết ơn.

Nuôi Dưỡng Ý Thức Lành Mạnh  về "tôi" không có nghĩa là phóng đại bản thân hay tự phụ. Điều này sẽ bao gồm bạn nhận thức thực tế về bản thân. Hảy Xây dựng tự tin từ những ảnh hưởng tích cực. Duy trì cân bằng giữa việc nhận thức các yếu tố tiêu cực và nhấn mạnh những khía cạnh tích cực.

Khi làm được điều này, chúng ta không chỉ cải thiện lòng tự tin mà còn phát triển một bản ngã lành mạnh, giúp hòa nhập tốt hơn với cuộc sống và xã hội.  Nếu như cố gắng có một thái độ tích cực về những điều mình đã thừa hưởng từ cha mẹ, bạn bè, học đường và xã hội thì điều đó sẽ giúp cho mình có cái nhìn tích cực hơn về bản thân, dẫn đến lòng tự tin. Đối với điều này thì miễn là mình không thổi phồng cái “tôi” đó thành “Tôi rất tuyệt vời!”, mà giữ nó ở mức độ thực tế, thì đó là một cái tôi lành mạnh, ý thức lành mạnh về tự ngã.

Bài viết này dựa theo Tiến sĩ Alexander Berzin đã đăng trên trang Study Buddhism. Tôi chỉ phân tích lại theo sự hiểu biết của riêng mình. Các bạn có thể vào trang web study Buddhism để đọc nguyên bản