Ý tưởng của Phật giáo về bardo, hay thời gian “ở giữa”, có thể giúp chúng ta trong quá trình chuyển đổi.
Đã khá lâu kể từ khi tôi cập nhật blog này. Tôi đã bận rộn trong một thời gian dài để hoàn thành cuốn sách Những điều cần thiết về tâm lý trị liệu chiêm nghiệm: Làm phong phú việc thực hành của bạn bằng tâm lý học Phật giáo (W.W. Norton), xuất bản chỉ hơn một năm trước. Hi vọng sau này mình sẽ vững vàng hơn!
Bạn có thể nói rằng tôi đã ở trong một loại “bardo” với blog này. Tôi đã viết xong những gì tôi đã viết cho đến nay, nhưng tôi vẫn chưa bắt đầu một giai đoạn mới.
Một giáo lý quan trọng trong Phật giáo Kim Cương thừa là ý tưởng về bardo, hay trạng thái trung gian. Theo truyền thống, đó là thời gian giữa cái chết và sự tái sinh, nhưng nó cũng ám chỉ bất kỳ thời điểm chuyển tiếp nào. Hầu hết chúng ta đều thấy mình đang ở giữa quá trình chuyển đổi một cách thường xuyên. Chúng ta “ở trong bardo” khi chúng ta ở cuối một việc này và trước khi bắt đầu một việc khác.
Kết thúc là lúc chúng ta đang ở trong khoảng thời gian “ở giữa” như vậy. Những kết thúc như vậy có thể rất lớn và thay đổi cuộc đời: sự khởi đầu của một mối quan hệ, cái chết của một người thân yêu, hoặc sự kết thúc sự nghiệp của một người và bắt đầu nghỉ hưu. Hoặc, chúng có thể là những chuyển tiếp nhỏ hơn: rời nhà vào buổi sáng để đi làm, hoàn thành dự án tu sửa ở nhà hoặc hoàn thành tờ khai thuế. Chúng cũng có thể nhỏ hơn rất nhiều: sự trôi qua của một khoảnh khắc và khoảng trống trước khi khoảnh khắc tiếp theo ra đời mà chúng ta có thể nhận thấy trong khi thực hành thiền định.
Tất cả những khoảng trống này trong cảm nhận thông thường của chúng ta về dòng kinh nghiệm đều là những loại khoảnh khắc bardo. Trong giáo lý Phật giáo, thời gian bardo được coi là những cơ hội tuyệt vời. Đặc biệt là trong những chuyển đổi lớn, chúng ta có cơ hội nhìn nhận mọi thứ theo một cách mới mẻ.
Gần đây, chú chó nhỏ của tôi, Sunny, đã qua đời sau khi đột ngột mắc phải chứng rối loạn miễn dịch hiếm gặp. Đó là khoảng thời gian đau đớn và khó chịu. Tôi cảm thấy lạc lõng và buồn bã. Tôi nhận thấy rằng cùng lúc tôi đang thương tiếc sự ra đi của người bạn nhỏ của mình, tôi cũng nhận ra những chi tiết trong trải nghiệm của mình mà trước đây tôi chưa từng để ý đến: cách mặt trời phản chiếu trên tấm kính cửa bếp ở phòng khách. buổi sáng, những tiếng động nhỏ mà ngôi nhà tạo ra vào ban đêm (mà trước đây tôi cho là do Sunny ngủ không yên), bầu trời sáng khi tôi đi dạo một mình mà không có cô ấy.
Trong bardo, chúng ta có cơ hội đơn giản được sống với trải nghiệm của mình, thoát khỏi những khuôn mẫu thói quen thông thường. Trong những khoảnh khắc tôi không chuẩn bị bữa ăn cho Sunny, không đưa cô ấy đi dạo, không nghĩ đến việc chăm sóc cô ấy, tôi đã có cơ hội trực tiếp trải nghiệm bất cứ điều gì đang xảy ra. Sự ra đi của cô ấy đã mở ra một khoảng trống nào đó. Đúng, nó thường chứa đầy nỗi buồn và sự tan vỡ, nhưng nó cũng dịu dàng và cởi mở.
Tuy nhiên, thay vì cởi mở và hiện diện trong những trải nghiệm bardo này, chúng ta thường có cách bỏ qua hoặc bị mắc kẹt trong quá trình chuyển đổi. Nếu bạn nghĩ về một thời điểm mà bạn trải qua một sự kết thúc, bạn có thể thấy một cách mà bạn đã giải quyết được bardo. Chẳng hạn, nhiều người trong chúng ta đơn giản phớt lờ không gian rộng mở của bardo bị cuốn vào một dự án mới hoặc một mối quan hệ mới ngay lập tức. Hoặc chúng ta bận rộn với đủ thứ việc. Hoặc mặt khác, chúng ta không chịu buông bỏ những gì đã kết thúc. Chúng ta bám víu vào một mối quan hệ đã “chết” từ lâu và cố gắng tìm cách để duy trì nó khi thực sự chúng ta biết nó đã kết thúc.
Tôi thường làm việc với khách hàng xung quanh ý tưởng về sự chuyển tiếp, khoảng trống hoặc bardo này. Trên thực tế, đó là lý do chính khiến mọi người tham gia trị liệu: họ đang trong quá trình chuyển đổi. Họ đã đánh mất một mối quan hệ hoặc bắt đầu một mối quan hệ mới; họ đã bắt đầu một chương trình sau đại học; họ đã nghỉ hưu sau một sự nghiệp lâu dài và không còn biết mình là ai hay điều gì quan trọng với họ nữa.
Một trải nghiệm thông thường trong bardo là cảm thấy mâu thuẫn mãnh liệt. Chúng ta có thể cảm thấy bị lôi kéo theo hai hướng và không biết phải lựa chọn như thế nào. Một khách hàng đã cố gắng quyết định giữa việc tiếp tục cuộc hôn nhân hay rời bỏ nó. Có những điều tốt và những điều xấu về cả hai lựa chọn. Cô đã phải đắm chìm trong suy nghĩ này một cách đau đớn. Càng đi tới lui, suy nghĩ của cô càng tăng tốc và mọi việc dường như càng cấp bách hơn.
Có những giáo lý bardo đưa ra một số lời khuyên hữu ích. Trong trường hợp có mâu thuẫn, gợi ý là “thực hành không đứng về phía nào”. Nghĩa là, hãy sống với trải nghiệm không biết và bất cứ cảm xúc nào khác nảy sinh. Sau đó, có lẽ điều gì đó sẽ trở nên rõ ràng. Việc sớm lựa chọn bên này hay bên kia chỉ để thoát khỏi cảm giác khó chịu vì không biết điều đúng đắn cần làm hiếm khi dẫn đến một kết quả tốt.
Hướng dẫn tiếp theo là “nhận biết và thư giãn”. Đó là, nhận ra trải nghiệm của bạn và nghỉ ngơi trong đó. Đối với khách hàng của tôi, cô ấy đã tập để ý xem mình muốn gì vào bất kỳ thời điểm nào. Cô học cách nhận ra những trải nghiệm sợ hãi và tức giận mà cô luôn trốn tránh. Trước sự ngạc nhiên của cô, cô cũng phát hiện ra tình cảm dịu dàng với chồng mình và tìm cách nói chuyện với anh ấy, dẫn đến việc họ tìm ra con đường tiến tới tốt đẹp cho hôn nhân.
Khi sẵn lòng ở trong bardo, chúng ta có thể khai thác được trí tuệ tự nhiên, sự tỉnh táo tuyệt vời của mình. Sự rõ ràng và sáng tạo của chúng ta có cơ hội phát huy tác dụng. Chúng ta có thể, giống như khách hàng của tôi, ngạc nhiên khi khám phá ra bước tiếp theo để tiến về phía trước.
Tác giả Tiến sĩ Karen Kissel Wegela
Psychology today
++Bardo là một trạng thái trung gian, chuyển tiếp hoặc định nghĩa giữa cái chết và sự tái sinh trong một số trường phái Phật giáo. Thuật ngữ bardo cũng được sử dụng theo nghĩa mở rộng hơn để bao gồm các trạng thái chuyển tiếp bổ sung bao gồm toàn bộ chu kỳ sống, chết và tái sinh. Trong Phật giáo Tây Tạng, có sáu 'bardo', hay trạng thái ý thức, gắn liền với các giai đoạn của sự sống và cái chết. Bardo là thời gian của sự chuyển hóa thoát xác và sự gặp gỡ sống động với cả bản chất giác ngộ của con người cũng như sự tích lũy nghiệp và những phóng chiếu tâm lý của con người từ vô lượng kiếp đã trải qua.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét